Szanowni Państwo,
informujemy, że od 1 sierpnia (po godz. 16:00) do 10 sierpnia nie będzie możliwości korzystania z katalogu Integro. W tym okresie mogą również wystąpić utrudnienia w korzystaniu ze źródeł elektronicznych za pośrednictwem systemu HAN.
Przypominamy także, że Biblioteka Prawnicza w sierpniu będzie nieczynna, dlatego zachęcamy do wcześniejszego wypożyczenia wakacyjnych lektur.
Szanowni Państwo,
Studenci i Pracownicy Wydziału Prawa i Administracji zapisani w Bibliotece mogą otrzymać kod uprawniający do korzystania z serwisu Testy prawnicze C.H.Beck.
Po odbiór kodów zapraszamy do biblioteki.
Serwis Testy prawnicze C.H.Beck powstał z myślą o wszystkich, którzy chcą w elastyczny, systematyczny i skuteczny sposób przygotować się do egzaminów prawniczych oraz zawodowych, a także dla aplikantów poszerzających i utrwalających swoją wiedzę.
Narzędzie daje możliwość nauki w zakresie wskazanych ustaw:
Korzystający może wybrać z puli dostępnych pytań pakiet odnoszący się do wybranej aplikacji lub do wszystkich, wskazanej ustawy lub wszystkich. Istnieje możliwość przygotowania się z określanego zakresu, jak i uczenia się całości dostępnego materiału. Po stronie użytkownika istnieje możliwość doboru trybu nauki (plan powtórek, wszystkie pytania, ulubione, błędnie rozwiązane czy jeszcze nierozwiązane) czy doboru ilości pytań. Można zawęzić przerabiany materiał do fragmentu ustawy. Narzędzie daje możliwość przeprowadzania próbnych testów egzaminacyjnych.
Z serwisu Testy prawnicze C.H.Beck można korzystać zarówno na komputerze, jak i na aplikacjach mobilnych (Andriod, iOS). Dane zapisywane na koncie użytkownika (postępy) po uruchomieniu aplikacji mobilnej lub strony internetowej synchronizują się automatycznie.
Użytkownik nie utraci swoich postępów i może korzystać jednocześnie z serwisu na różnych urządzeniach.
Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Testów Prawniczych C.H.Beck.
Instrukcja logowania
Drogie Studentki, Drodzy Studenci,
przypominamy, że rozliczenie karty obiegowej jest potrzebne do odbioru dyplomu.
Rozliczenie z Biblioteką jest możliwe poprzez wysłanie wiadomości e-mailowej na adres lub . Otrzymaną wiadomość należy dostarczyć do dziekanatu.
Przypominamy, że rozliczenie karty obiegowej jest równoznaczne z usunięciem Waszego konta w sieci bibliotecznej, tym samym tracicie możliwość korzystania z baz!
Szanowni Państwo,
informujemy o godzinach otwarcia Biblioteki w najbliższych miesiącach:
Lipiec:
Sierpień:
Wrzesień:
Szanowni Państwo,
w tym miejscu cyklicznie pojawiać się będą informacje o nowych publikacjach Pracowników Wydziału Prawa i Administracji UŚ.
Zachęcamy do obserwacji tego wpisu!
Fras Mariusz, Habdas Magdalena, The customer’s sustainable development preferences and the distribution of unit-linked life insurance: Polish regulations through the lens of European law, „International Conference of the Jean Monnet Module on EU Insurance Law” 2024, T. 2, s. 42-59.
One of the targets of Sustainable Development Goal (SDG) 8 is to “strengthen the capacity of domestic financial institutions to encourage and expand access to banking, insurance and financial services for all” (target 8.10). To do this effectively, it is imperative to take into account the customer’s preferences, which also applies to the widely employed in EU Member States investment backed insurance products (IBIPs). Due to the complexity of sustainability issues, the new requirement to take into account customer preferences in this area may raise interpretation doubts as to their proper consideration. The aim of this paper is to present and analyse changes in the inclusion of sustainability preferences when determining customer demands and needs while distributing unit–linked life insurance (ULLI) contracts, which qualify as an insurance–based investment product (IBIP). European and EIOPA laws and rules are considered. Additional observations are made from the perspective of Polish regulations and the specificity of group ULLI contacts is explored. The sustainability preferences of the customer are analysed in the context of the demands and needs test as prescribed in the Insurance Distribution Directive (IDD).
Kodeks karny. Komentarz, red. nauk. Jan Kulesza, Wolters Kluwer, Warszawa 2025.
Komentarz do Kodeksu karnego to niezastąpione narzędzie dla prawników, sędziów, prokuratorów, adwokatów oraz aplikantów, które dostarcza rzetelnej i praktycznej analizy przepisów prawa karnego. Opracowanie zostało przygotowane przez zespół ekspertów z Uniwersytetu Łódzkiego, co gwarantuje wysoki poziom merytoryczny i dogłębną interpretację przepisów.
Co wyróżnia komentarz?
Nowelizacja Kodeksu karnego z 2025 roku znacząco zmienia podejście do ochrony ofiar przestępstw seksualnych. Komentarz szczegółowo analizuje wpływ tej zmiany na praktykę sądową, a także wskazuje, jak nowo wprowadzone przepisy mogą być interpretowane przez sądy i organy ścigania.
System Prawa Sądownictwa Administracyjnego. Tom 2, Zakres podmiotowy i przedmiotowy postępowania sądowoadministracyjnego, red. nauk. Grzegorz Łaszczyca, Wojciech Piątek, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2025.
Drugi tom Systemu Prawa Sądownictwa Administracyjnego stanowi kontynuację badań nad istotą sądownictwa administracyjnego. Obejmuje on zagadnienia dotyczące przedmiotu sądowej kontroli administracji publicznej oraz podmiotów, które biorą udział w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Przedstawione w nim zostały zagadnienia dotyczące istoty każdego rodzaju aktu i czynności poddanych sądowej kontroli, w tym decyzji administracyjnej, różnych form bezczynności oraz przewlekłego prowadzenia postępowania administracyjnego.
W oddawanym do rąk czytelników tomie znajduje się także pogłębiona analiza uprawnień procesowych poszczególnych podmiotów, które biorą udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym, począwszy od skarżącego, a skończywszy na sądzie, przed którym toczy się postepowanie.
Sądownictwo administracyjne w Polsce ma długoletnią tradycję. Imponujący dorobek orzeczniczy sądów administracyjnych stanowi podstawę do głębszej refleksji naukowej mającej na celu usystematyzowanie dotychczasowej wiedzy w dziedzinie sądowej kontroli administracji publicznej oraz wytyczenie kierunków rozwoju jednej z mających konstytucyjne umocowanie gałęzi sądownictwa w Polsce. Autorzy powołują przy tym aktualny dorobek nauki w tej dziedzinie.
Skupień Dagmara, Pisarczyk Łukasz, Preventing and Combating Modern Forms of Slavery in Poland: Historical Background and Current Challenges, in: Critical Legal Perspectives on Contemporary Slavery. On the Presence of the Past, editors: Adelle Blackett, Laura Dehaibi, M. Adedayo Odusanya, and Edward Van Daalen, Brill, Leiden 2025, s. 331–367.
„Slavery was known on the territory of the newly created Polish state in the early Middle Ages, but it did not exist in the following centuries in this form. Yet, there have been certain social and economic phenomena, such as serfdom, which exhibited characteristics similar to slavery. Serfdom seriously impacted the social structure of the state, and according to some contemporary opinions, could also exert an influence on contemporary economic relationships, as well as the situation of specific social groups, in particular women. Polish legislation combating modern slavery is strongly influenced by international and European law, especially conventions of the UN, the ILO and the Council of Europe, as well as the acquis of the European Union. Most cases of modern slavery bear the features of forced labour and are related to human trafficking. Poland is, at the same time, a country of origin, a country of transit and a country of destination for victims of human trafficking. Such victims can be either persons of foreign origin or Poles, regardless of their place of residence.
In Poland, a relatively strong social differentiation is observed what influences the labour market (a large number of individuals of poor negotiating position, are forced to commence unsatisfactory employment). The organization and functioning of the labour market have contributed to deepening inequality. Two phenomena must be indicated in this context. First, a large scale of abuse in the use of atypical forms of employment (civil law employment). Non-employees enjoy very limited work-related rights. This exacerbates their precarious situation. At the same time, Polish law does not offer an efficient mechanism to counteract the abuse. Second, the coverage of collective bargaining is very limited. As a result, working conditions are set up mainly by individual (either employment or civil law) contracts. It deepens inequality in the distribution of national income.”
fragment Wstępu
Graczyk Konrad, Niemieckie sądy specjalne w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2025.
Mocną stroną tej monografii jest jej charakter źródłowy. Konrad Graczyk wykorzystał nie tylko źródła normatywne, głównie ustawodawstwo Trzeciej Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa, ale także, co jest szczególnie cenne, źródła archiwalne, przede wszystkim orzeczenia sądów specjalnych GG, akta sądowe, wytyczne Głównego Wydziału Sprawiedliwości i akta personalne. Sięgnął również do prasy, tj. do okupacyjnych dzienników polsko- i niemieckojęzycznych, oraz piśmiennictwa. […]
Autor bardzo trafnie wyeksponował podstawowe cechy reżimu totalitarnego widoczne w systemie sądownictwa w GG. Dowiódł także hybrydowego charakteru sądów specjalnych w GG. Ustalenia dotyczące kadry tych sądów, głównie sędziowskiej, i ich orzecznictwa są istotnym wkładem autora do nauki.
Prof. dr hab. Leonard Górnicki
Kodeks Etyki Lekarskiej. Komentarz, red. nauk. Radosław Tymiński, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2025.
Pierwszy na rynku komentarz do nowego Kodeksu Etyki Lekarskiej, który wszedł w życie 1 stycznia 2025 r. Komentarz przybliża i wyjaśnia aktualne regulacje oraz odnosi się do najważniejszych wyzwań współczesnej medycyny – od stosowania sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym po szczegółowe kwestie dotyczące praw pacjenta, tajemnicy lekarskiej czy granic eksperymentów biomedycznych. Przejrzysty układ i jasny język sprawiają, że publikacja jest zrozumiała nawet dla osób stawiających pierwsze kroki w środowisku medycznym.
Jakie kwestie m.in. obejmuje nowy KEL?
Wśród autorów znajdziesz m.in. doświadczonych nauczycieli akademickich (Rafał Kubiak), sędziów (Igor Tuleya), lekarzy-prawników (Marcin Burdzik), adwokatów reprezentujących lekarzy (Radosław Tymiński, Magdalena Dmuch, Jakub Żaczek), radców prawnych reprezentujących pacjentów (Jolanta Budzowska) oraz radców prawnych obsługujących lekarzy, szpitale i ubezpieczyciela w sprawach medycznych oraz podmioty lecznicze (Marek Koenner, Grzegorz Wymysłowski). Dzięki temu publikacja wnikliwie łączy perspektywę teoretyczną z realiami codziennej praktyki medycznej.
Ta książka to niezbędne źródło wiedzy dla lekarzy, izb lekarskich, studentów medycyny oraz prawników zajmujących się sprawami medycznymi. Stanowi solidną podstawę do budowania i utrwalania najwyższych standardów etycznych w praktyce lekarskiej, a jednocześnie inspiruje do refleksji i dyskusji nad przyszłością medycyny w Polsce.
Burdzik Marcin, Osoba z zaburzeniami psychicznymi jako uczestnik procesu karnego, Wolters Kluwer, Warszawa 2025.
W publikacji w sposób kompleksowy przedstawiono problematykę wpływu zaburzeń psychicznych na pozycję procesową głównych kategorii uczestników postępowania karnego. Opracowanie odpowiada na pytanie, w jaki sposób zaburzenia psychiczne oddziałują na zdolność procesową, zdolność do czynności procesowych i faktyczną zdolność do realizacji praw i obowiązków procesowych.
Zakresem podmiotowym rozważań objęto strony, osobę podejrzaną, quasi-strony, przedstawicieli procesowych, świadków, biegłych oraz organy procesowe, u których in tempore processus występują tytułowe zaburzenia.
W opracowaniu przedstawiono m.in. takie zagadnienia jak: wpływ zaburzeń psychicznych na zdolność do składania oświadczeń woli i wiedzy, dopuszczalność wyłączenia z procesu sędziego z uwagi na jego stan psychiczny, sposób reprezentacji ubezwłasnowolnionych quasi-stron i świadków czy możliwość zawieszenia postępowania z powodu zaburzeń psychicznych strony czynnej.
W książce zostały też omówione najnowsze regulacje wprowadzone do procedury karnej mające ścisły związek z problematyką zaburzeń psychicznych. Dotyczy to w szczególności rozwiązania przewidzianego w art. 313 §1a k.p.k., które pozwala na rezygnację z promulgacji postanowienia o przedstawieniu zarzutów z powodu stanu zdrowia, nietrzeźwości bądź odurzenia podejrzanego, czy specjalnego trybu przesłuchania świadka z zaburzeniami psychicznymi bądź rozwojowymi, o którym mowa w art. 185e k.p.k.
Ustawa o prawach konsumenta. Kodeks cywilny (wyciąg). Komentarz, redakcja Berenika Kaczmarek-Templin, Piotr Stec, Dariusz Szostek, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2024.
Szczegółowy komentarz omawiający przepisy ustawy z 30.5.2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2759 ze zm.), oraz wybrane przepisy ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) dotyczące praw konsumenta.
Prezentowane, 2. wydanie komentarza uwzględnia najnowszy stan prawny oraz wszystkie zmiany legislacyjne uchwalone od momentu ukazania się poprzedniego wydania, m.in. zmiany wynikające: z ustawy z 4.11.2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 2337) oraz z ustawy z 1.12.2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2581).
Ustawy te implementują następujące dyrektywy:
oraz uchylają:
W komentarzu omówiono m.in. zagadnienia z ustawy o prawach konsumenta dotyczące:
oraz zagadnienia z Kodeksu cywilnego dotyczące m.in.:
Publikacja adresowana jest zarówno do prawników – adwokatów, radców prawnych, aplikantów zawodów prawniczych, jak i urzędników, przedsiębiorców, studentów i nauczycieli akademickich, a także do konsumentów oraz wszystkich zainteresowanych, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę o prawach konsumenta.
Foryś Iwona, Habdas Magdalena, Konowalczuk Jan, Bełej Mirosław i in., Analiza rynków mieszkaniowych w sąsiedztwie lotnisk, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2024.
Książka jest kontynuacją problematyki dotyczącej zasad i konsekwencji interwencji publicznej na rynku nieruchomości w sąsiedztwie lotnisk, realizowanej w formie ustanawiania obszaru ograniczonego użytkowania (OOU). W szczególnych sytuacjach, właściciela konkretnej nieruchomości dotykają skutki ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, które powodują pogorszenie właściwości (cech) nieruchomości. Pojawia się wówczas konieczność określenia wartości nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, a analiza rynku to jedna z podstawowych i niezbędnych czynności dla poprawnego oszacowania wartości przedmiotu wyceny.
Publikacja ma na celu uporządkowanie zarówno zasad metodycznych analiz rynkowych na potrzeby wyceny, jak również wskazanie przykładowych narzędzi – począwszy od najprostszych metod statystycznych, jak również zaawansowanych modeli ekonometrycznych, czy badań preferencji uczestników rynku. Ponadto, w książce przedstawiono wykorzystanie analizy rynku w przypadku dokonanej interwencji publicznej w sąsiedztwie lotnisk.
Właściwa interpretacja oraz poprawne uporządkowanie narzędzi przewidzianych przy realizacji interwencji publicznej, a także uzasadniony w książce podział interwencji na etap planowania i etap operacyjny, pozwala na uniknięcie wykonywania nieadekwatnych analiz rynku przez biegłych zaangażowanych w spory sądowe.
Łata Monika, Reklama suplementów diety. Ograniczenia prawne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2024.
Monografia podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy obowiązujące w Polsce prawne ograniczenia reklamy suplementów diety są poprawnie skonstruowane oraz realizują cele, które wyznacza im prawo unijne i polskie. Publikacja omawia następujące problemy:
W podsumowaniu autorka dowodzi, że potrzebne są konkretne zmiany w prawie, uwzględniające fakt, że prawo dotyczące informacji na temat żywności powinno być zarazem dostatecznie precyzyjne oraz elastyczne.
Nancka Grzegorz, W poszukiwaniu nowych kierunków badawczych. Prawo rzymskie na łamach „Przeglądu Prawa i Administracji” w latach 1876-1939, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2024.
Publikacja stanowi efekt długotrwałych i pogłębionych badań związanych z dziejami nauki prawa rzymskiego na przełomie XIX i XX wieku. Podejmuje problematykę znaczenia czasopiśmiennictwa prawniczego dla nauki prawa rzymskiego oraz jego postrzegania w kontekście zmiany metodologicznej w latach 1876–1939 na łamach lwowskiego periodyku Przegląd Prawa i Administracji. Celem pracy było uchwycenie kierunków rozwoju i ewolucji prac lwowskiego środowiska naukowego, a także ustalenie znaczenia lwowskiego czasopisma dla rozwoju rodzimej nauki prawa rzymskiego. Pozwoliło to sformułować wnioski dotyczące obrazu środowiska naukowego czasów przełomu XIX i XX w. oraz znaczenia lwowskiego periodyku dla poszukiwania nowych kierunków badawczych.
W pracy omówiono zagadnienia ogólne: historię Przeglądu Prawa i Administracji na tle polskiego czasopiśmiennictwa prawniczego oraz syntetycznie przedstawiono również rodzime środowisko romanistyczne w czasach, gdy był wydawany lwowski periodyk. W pracy odniesiono się szczegółowo do prac naukowych odnoszących się do prawa rzymskiego, opublikowanych na łamach Przeglądu. Uwzględniono przy tym poszukiwanie nowych kierunków badawczych w obrębie romanistyki prawniczej, jakie miało miejsce na łamach periodyku. Odniesiono się również do osiągnięć zapomnianych uczonych (i ich prac), nekrologów i wspomnień pośmiertnych poświęconych zmarłym romanistom oraz okolicznościowych notatek dotyczących wydarzeń uniwersyteckich powiązanych ze światem romanistyki. Ostatnia część rozprawy jest poświęcona dyskursowi dotyczącemu nauczania prawa rzymskiego, jaki miał miejsce na łamach Przeglądu. Omówiono w niej opublikowane w czasopiśmie recenzje dotyczące podręczników do nauki prawa rzymskiego, a także odniesiono się do głośnej dyskusji na temat miejsca przedmiotów historyczno-prawnych (w tym prawa rzymskiego) w kanonie studiów prawniczych.
Książka jest adresowana przede wszystkim do radców prawnych, adwokatów, sędziów, studentów, pracowników naukowych, historyków ogólnych, socjologów oraz badaczy dziejów nauki.
Prawo międzynarodowe w służbie ludzkości. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Menkesa, pod redakcją naukową Eweliny Cała-Wacinkiewicz, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2024.
„Wybór tematu do Księgi Jubileuszowej Profesora Jerzego Menkesa to rzecz niełatwa. Musi być przecież konkretnie, na temat, ambitnie i z polotem – tak bowiem pisze Jubilat.
Z zadaniem takim, podjętym z odpowiednim dla okoliczności zaangażowaniem, zmierzyło się grono 49 wybitnych polskich naukowców reprezentujących ośrodki akademickie z całej Polski. Zakres tematyczny dokonanych przez nich wyborów odzwierciedla, podkreślany w niejednym napisanym w Księdze wstępie do konkretnego opracowania, renesansowy charakter zainteresowań badawczych Profesora Jerzego Menkesa i czyni ją publikacją niezwykłą, oferującą opowieść o kluczowych tradycyjnych i współczesnych problemach, wyzwaniach i przełomach w otaczającym nas porządku prawnym, politycznym i ekonomicznym. Jest to opowieść fascynująco bogata w różnorodne wątki międzynarodowe, europejskie i krajowe ulokowane w sferach gospodarczych, filozoficznych i edukacyjnych. Autorzy podejmują bowiem w Księdze tematy długotrwale już osadzone w nauce, takie jak podmiotowość (państwa i organizacji międzynarodowych), suwerenność, immunitet i odpowiedzialność państwa, azyl, migracje, zbrodnie wojenne, konflikt zbrojny, sankcje, reparacje czy specyfika traktatów unijnych i europejskiego/międzynarodowego prawa gospodarczego. I okazuje się, że znajdują w nich wciąż fascynujące pytania, możliwości interpretacyjne i wytyczne dla praktyki dyktowanej przez współczesny porządek (a często nie-porządek) międzynarodowy. Dedykujący swoje teksty Profesorowi Jerzemu Menkesowi dostrzegają także problemy pojawiające się w nauce oraz praktyce „tu i teraz”, a mające wpływ na tradycyjne rozwiązania prawne, w których garść jedynie przykładów to: sztuczna inteligencja, bezpieczny klimat, energia jądrowa w Kosmosie, status przyszłych pokoleń czy, tak istotne dla Polski, rozważania na temat praworządności i rządów prawa.
Lekturą recenzowanej Księgi, dedykowanej Profesorowi Jerzemu Menkesowi, delektować się mogą i powinni akademicy, praktycy i studenci. Jest ona bowiem wszechstronnym źródłem wiedzy eksperckiej na najwyższym, godnym Szanownego Jubilata poziomie. Jest doskonale skomponowaną, naukową symfonią, z jubileuszowym motywem przewodnim”.
z recenzji dr hab. Izabeli Kraśnickiej, prof. UWB
Na rozdrożach prawa publicznego i prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Ryszarda Mikosza, redaktorzy Grzegorz Dobrowolski, Filip Nawrot, Łukasz Strzępek, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2024.
Prof. dr hab. Ryszard Mikosz może poszczycić się bogatą karierą zawodową. Służbę sędziowską rozpoczął w 1993 roku, początkowo jako „sędzia liniowy” orzekający w Ośrodku Zamiejscowym Naczelnego Sądu Administracyjnego w Katowicach z siedzibą w Gliwicach, aby w 2001 roku zostać jego Prezesem. Po reformie sądownictwa administracyjnego, aż do 2013 roku, kiedy to przeszedł w stan spoczynku, pełnił funkcję Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.
Tytuł tej księgi odzwierciedla zainteresowania i „losy naukowe” Profesora. Jego działalność naukowa i orzecznicza stanowi dowód, że czasem warto podjąć nowe wyzwania intelektualne i jeśli się im sprosta, skutek takiego zamierzenia może być niezwykle interesujący i pouczający.
Rethinking Expropriation Law IV. Takings for Climate Justice and Resilience, editors Magdalena Habdas, Björn Hoops, Ernst Marais, Hanri Mostert, Jacques Sluysmans, Leon Verstappen, Eleven International Publishing, Hague 2024.
The latest IPCC report makes it abundantly clear that we are failing to reach the target of limiting global warming to 1.5°C compared to the pre-industrial era. If we are to reach this target, we need to take measures to reduce the emission of greenhouse gases, to move away from fossil fuels as energy sources and to adopt renewable energy sources. Particularly high-income countries need to reduce consumption and the exploitation of nature. Enforcement is in order when incentives such as subsidies are not sufficiently effective.
To explore and reflect on the scope for state action that limits or expropriates property for climate protection, we gathered a group of scholars from around the world at the 2022 conference 'Takings for Climate Justice and Resilience’, hosted by the University of Groningen. We sought to address the scope for States to expropriate property for renewable energy projects, to prohibit harmful activities on land, and to compel owners to refurbish their buildings. This fourth book in the Rethinking Expropriation Law series of the Expert Group on Expropriation Law contains fourteen double-blind peer-reviewed contributions based upon presentations given at the aforementioned conference. This book aims to contribute to the legal debate on how to better protect our climate, intended for academics, practitioners, policymakers and politicians.
Sitarz Olga, Model prawnokarnej reakcji i jej uzasadnienie na naruszenie i narażenie dobra prawnego w postaci życia człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2024.
Ideą monografii jest próba ukazania systemu prawa karnego i całej jego złożoności z perspektywy dobra prawnego, jakim jest życie człowieka. Taka konstrukcja problemu badawczego wymagała rozpoznania fenomenu życia, jego początku i końca oraz atrybutów istotnych z punktu widzenia jego prawnej ochrony. Zasadnicze rozważania poprzedzone zostały uwagami o istocie prawa do życia, a także określeniem podstawowych cech i zasad samego prawa karnego. Analiza poszczególnych instrumentów i mechanizmów prawa karnego wyznaczających zakres reakcji na naruszenie dobra w postaci życia człowieka pozwoliła na ocenę aksjologii prawa karnego w tym zakresie oraz na wskazanie podstawowych cech tytułowego modelu.
Contemporary problems and challenges of private law, ed. Alicja Tomasik, Karolina Magoń,
Małgorzata Lubelska-Sazanów, Ewa Rott-Pietrzyk, Archaegraph, Katowice-Łódź 2024.
The book you are reading is a product of a conference with the same name – Contemporary Issues and Challenges for Private Law – that took place on 21-22 October 2021. The conference was organised by the Civil Law Scientific Circle “Sapere aude!” at the Faculty of Law and Administration at the University of Silesia in Katowice, Poland. Due to the COVID-19 pandemic, the conference was held online, which allowed it to gather highly prominent civil law professors from all over the world.
[…]
The topics presented in the monograph refer to contemporary issues for private law in a broad perspective. This book therefore covers a broad scope of problems, including competition law, the GDPR, tourism legislation, mediation, environmental protection, warranty issues and more.
Jagoda Joanna, Prawne aspekty zarządzania mieniem samorządu terytorialnego, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2024.
Publikacja porusza problematykę prawnych aspektów zarządzania mieniem samorządu terytorialnego, ze szczególnym uwzględnieniem struktur (podmiotów), którym można przypisać atrybut gospodarowania mieniem samorządowym, jak i form prawnych, w jakich podmioty te mogą działać.
Szczegółowo omówiono w niej poniższe zagadnienia:
Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, red. Paweł Drembkowski, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2024.
Komentarz stanowi kompleksowe omówienie ustawy z 22.3.2018 r. o komornikach sądowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1691 ze zm.) oraz ustawy z 28.2.2018 r. o kosztach komorniczych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 377).
Publikacja uwzględnia dotychczasowe nowelizacje komentowanych ustaw, w tym najnowszą, dokonaną ustawą z 7.7.2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1860).
Ustawa o komornikach sądowych i ustawa o kosztach komorniczych regulują kwestie o kluczowym znaczeniu dla sprawności postępowań egzekucyjnych oraz zapewnienia prawidłowego funkcjonowania aparatu egzekucyjnego. Nowelizacje tych ustaw, które weszły w życie w ostatnich latach, wprowadziły szereg zmian mających na celu usprawnienie procedur oraz zwiększenie transparentności i skuteczności działania komorników sądowych. Celem publikacji jest szczegółowe omówienie tych zmian, z uwzględnieniem praktycznych aspektów ich stosowania.
Komentarz został opracowany w taki sposób, aby zapewnić Czytelnikom kompleksowe i zrozumiałe omówienie przepisów prawa egzekucyjnego.
Publikacja przedstawia następujące zagadnienia:
Komentarz wyróżnia:
Komentarz skierowany jest przede wszystkim do komorników sądowych, sądów rejonowych i sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, a także aplikantów komorniczych oraz jednostek samorządu terytorialnego i administracji publicznych korzystających z usług komorników.
Publikacja objęta patronatem Izby Komorniczej w Warszawie, Izby Komorniczej w Gdańsku, Izby Komorniczej w Katowicach, Izby Komorniczej w Rzeszowie, Izby Komorniczej w Łodzi.
Zeifert Mateusz, Law and Cognitive Linguistics. A Prototype Theory Approach to Legal Categorisation, Routledge, New York 2024.
This book advances the prototype theory of categorisation within a legal context. The work adopts a multidisciplinary approach and draws on insights from cognitive psychology, cognitive linguistics, and analytic philosophy to discuss semantic problems present in law. Designed as a bridge between cognitive linguistics and legal theory, it argues that categorisation is a crucial cognitive operation for the application of law and that theories of categorisation are relevant to legal theory. It makes the case that the prototype approach is better suited than more formal approaches usually utilised in jurisprudence to explaining many familiar linguistic problems found in law, such as vagueness, polysemy, the flexibility of meaning, the generality of language, context dependence of meaning, linguistic indeterminacy, and so on. The book focuses on problems of semantic analysis in law, both in concrete cases, that is, particular cases before courts, and, at the theoretical level, on methods of statutory interpretation. It will be a valuable resource for academics and researchers working in the areas of Law and Language, Legal Theory, Legal Philosophy, and Legal Linguistics.
Fras Mariusz, Pauch Dariusz, Walczak Damian, Bera Anna, Determinants of the Behaviour of Entities on the Insurance Market in the Light of Changes Introduced by the IDD Directive, „Journal of Consumer Policy”, 2024, vol. 47, s. 533-566.
One of the most significant legal acts concerning the sale and management of insurance risk was issued on January 20, 2016, based on Directive (EU) 2016/97 of the European Parliament and of the Council of 20 January 2016 on insurance distribution (IDD Directive). The adoption of European IDD principles aims to enhance transparency in the operations of insurance distributors and improve the standards of their business practices. Its protective scope encompasses all individuals and entities involved in the sale of insurance products. The aim of the article is to ascertain the regulatory authorities’ impact on the insurance market, consideration of consumer protection, in light of the changes introduced by the IDD directive. The primary entities under examination, in the mentioned context of consumer protection, are distributors and supervisory authorities. The discussion includes an overview of the scale of the insurance market and its fundamental applications, as well as compliance within the framework of behavioural economics theory. Additionally, the paper addresses the aspect of threats posed to consumers by the analyzed changes in the European insurance distribution market. In this segment, the authors concentrate on the economic and social ramifications of IDD implementation for entities operating within the insurance market. The concluding section outlines the potential for development and the future prospects of financial intermediation concerning IDD utilization.
Jagielska Monika, Słabsza strona kontraktu i jej ochrona, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2024.
Książka stanowi pierwsze kompleksowe opracowanie problematyki ochrony strony słabszej pozostającej w stosunku umownym.
Publikacja w sposób całościowy podejmuje problematykę ochrony strony słabszej stosunku kontraktowego. Definiuje stronę słabszą i wskazuje na prawne środki jej ochrony. Rozważania prowadzone są w szerszej perspektywie europejskiego prawa prywatnego, odwołują się nie tylko do prawa polskiego, ale także pokazują kwestię ochrony słabszej strony umowy z perspektywy historycznej i prawnoporównawczej.
W publikacji szczegółowo omówiono takie zagadnienia, jak:
Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Piotr Pinior, Janusz A. Strzępka, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2024.
Kodeks spółek handlowych. Komentarz prezentuje w sposób wszechstronny dorobek doktryny i judykatury w tym najnowsze orzecznictwo oraz aktualne piśmiennictwo z komentowanej dziedziny i dziedzin pokrewnych.
Komentarz zawiera dokładne wyjaśnienia do artykułów regulujących m.in:
Publikacja w sposób jasny i przejrzysty pozwala na rozwiązanie pojawiających się w praktyce problemów związanych z wykładnią przepisów zawartych w Kodeksie spółek handlowych. Dla wygody Czytelników, ułatwiając szybką orientację w tekście, Komentarz wyróżnia się szczegółową strukturę wewnętrzną, z precyzyjnym, przejrzystym i jednolitym podziałem zagadnień.
Komentarz skierowany jest do praktyków: adwokatów, radców prawnych oraz notariuszów, a także aplikantów zawodów prawniczych oraz wszystkich zainteresowanych pogłębieniem wiedzy z obszaru prawa spółek handlowych.
Insurance in Private International Law. Insurance and Reinsurance in Private International Law, Jurisdiction and Applicable Law, ed. Wałachowska Monika, Fras Mariusz, Marano Pierpaolo, Springer Cham, 2024.
This book provides a comprehensive analysis of jurisdiction and law applicable in cross-border insurance matters. The first book to address cross-border insurance cases from the perspective of European Union regulations, international conventions, and national laws applicable to insurance and insurance-related issues, it explores the concept of cross-border insurance issues and specific institutions related to insurance matters. In the process, it covers both classic private international law matters and specific issues, such as autonomous vehicles in cross-border cases, new technologies, and the Insurance Distribution Directive (IDD).
Given its focus, the book offers a valuable asset for academics, judges, legal practitioners and insurance companies, and other institutions frequently dealing with cross-border insurance matters.
Mikołajczyk Barbara, Older Migrants – Vulnerable and Excluded. Searching for Visibility in Universal and European Laws, Peter Lang Verlag, Berlin, Bruxelles, Chennai, Lausanne, New York, Oxford, 2024.
The phenomena of global ageing and intensive population movements overlap. Both migrants and older people are heterogeneous groups and this multiplied heterogeneity of older migrants causes them to be invisible when gathering various data types. Their needs are not recognised, leaving them vulnerable to human rights violations. Thus, migration in older age and ageing outside the home country are also issues of international human rights law. However, older migrants often escape international human rights regulations and determining the obligations of states to respect, protect and fulfil the human rights of older people “on the move” is very difficult. Therefore, this book aims to identify international norms protecting (at least potentially) older migrants and indicate interpretative tools to improve the ability of international human rights law, and consequently, national laws, to respond to the vulnerabilities of older migrants.
Glumińska-Pawlic Jadwiga, Charkiewicz Mariusz, Opodatkowanie wyrobów nowatorskich oraz płynów do papierosów elektronicznych podatkiem akcyzowym w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej. Analiza otoczenia regulacyjnego, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2024.
„Układ książki i przyjęta systematyka stanowi o nowatorskim podejściu do tematu. Przez to widać nową jakość, która nie jest spotykana w znanej mi literaturze dotyczącej przedmiotu opodatkowania akcyzą. […] Oprócz dorobku doktryny, krajowych aktów prawnych, regulacji unijnych, analiz, rekomendacji i raportów, przedstawiono także motywy przyjmowanych regulacji i nie tylko z punktu widzenia krajowego, ale co istotne także unijnego. […] Niewątpliwym atutem jest powiązanie opisanych w literaturze instytucji z praktyką i obserwacją oraz na tej podstawie wyciągnięcie wniosków. […] W konkluzji stwierdzam, że recenzowana książka będzie ciekawą pozycją na polskim rynku wydawniczym. Zdecydowanie rekomenduję jej publikację. Powinni po nią sięgnąć wszyscy, którzy biorą udział w interpretowaniu i stosowaniu prawa podatkowego, także podatnicy i z pewnością wykonujący zawody zaufania publicznego (doradcy podatkowi, radcy prawni i adwokaci)”.
– z recenzji dra hab. Aleksandra Wernera, prof. Szkoły Głównej Handlowej
Zagrodnik Jarosław, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Komentarz zawiera praktyczną analizę przepisów Kodeksu postępowania karnego oraz problemów prawnych wyłaniających się na tle ich interpretacji, uwzględniającą najnowszy dorobek doktryny procesu karnego i judykatury. Został napisany przez autorów reprezentujących różne zawody prawnicze i ośrodki naukowe, co daje gwarancję odniesienia się do wszystkich newralgicznych problemów prawa karnego procesowego w działaniu.
Publikacja uwzględnia najnowsze zmiany legislacyjne dotyczące m.in.:
Komentarz jest przeznaczony przede wszystkim dla prawników praktyków, tj. sędziów, prokuratorów, adwokatów i radców prawnych, a także aplikantów zawodów prawniczych. Prezentowane w nim propozycje rozwiązań problemów wykładniczych oraz towarzysząca im argumentacja powinny również spotkać się z zainteresowaniem ze strony przedstawicieli środowiska naukowego.
Chorążewska Anna, Proń Adam, Intellectual Property Rights and Scientific Authorship: Legal and Ethical Considerations. Case Study in Hard Sciences and Natural Sciences, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2024.
Autorzy książki podejmują problematykę ochrony dzieła naukowego z punktu widzenia prawa i etyki badań, wykazując w jej pierwszej części, że do katalogu praw człowieka zalicza się podmiotowe prawo twórców dóbr niematerialnych, jakimi są twórcy nauki, do ochrony ich interesów moralnych i materialnych związanych z wkładem w prace badawcze. Autorzy zrekonstruowali treść tego prawa w oparciu o przepisy prawa i kodeksy etyki dla naukowców. W drugiej części książki regulacje prawne i etyczne są konfrontowane z rzeczywistością prowadzenia działalności badawczej w naukach ścisłych i przyrodniczych z perspektywy pracy zespołowej oraz ubiegania się o stopnie i tytuły nadawane w polskim systemie szkolnictwa wyższego i nauki.
Dolnicki Bogdan, Samorząd terytorialny, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Podręcznik zawiera syntetyczne omówienie zagadnień organizacji i funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce.
Szczegółowo przedstawiono m.in.:
W książce można znaleźć odpowiedzi na wiele istotnych problemów teoretycznych i praktycznych związanych z organizacją i funkcjonowaniem samorządu terytorialnego. Publikacja przeznaczona jest dla studentów oraz teoretyków prawa i administracji, a także dla pracowników samorządowych.
European housing studies, ed. Sergio Nasarre Aznar, Magdalena Habdas, Padraic Kenna, Wolters Kluwer Polska, Tarragona, Katowice, Galloway 2024.
Housing is a complex matter and there are no easy solutions to the challenges it poses. A successful housing policy and practice require up-to-date information and analysis.
European Housing Studies is a unique book of its kind. It is the result of work undertaken by 31 multidisciplinary housing experts from 11 European countries over three years. Each contributor has provided expert and condensed information and commentary on a variety of topics in structured chapters that range from the theory of housing studies and the right to housing to the development, access and loss of housing. The publication also contains sections devoted to housing as a market, housing professionals, housing and technology, and the interactions between housing, city, territory and the environment.
The book has been designed to be used as both a standalone handbook for those interested in a single publication containing all the current key topics related to housing and as a coursebook linked to the online European Housing Studies course devised by the Housing+ consortium and co-funded by the European Union.
Habdas Magdalena, Fras Mariusz, Compensating Legal Damage Caused by Mining Activity and Airport Operations, w: EU and Private International Law: Trending Topics in Contracts, Successions, and Civil Liability, red. Bettina Heiderhoff, Ilaria Queirolo, Editoriale Scientifica, Napoli 2023, s. 15-45.
Private law, European law and international law reveal increasingly significant intertwinings, calling teachers and scholars from different sectors to discuss and collaborate more and more intensely. From this fruitful scientific osmosis the series „Essays in European and International Private Law” originates, with which the objective is pursued of collecting scientific works – of a monographic and collective nature – on current issues from an interdisciplinary perspective and in a to enhance the close connection between the disciplines involved. This objective is reflected in the specific skills of the Directors and members of the Scientific Committee.
Fras Mariusz, Szaraniec Monika, Rechtliche Problematik der fondsgebundenen Kapitallebensversicherungsverträge auf dem polnischen Versicherungsmarkt, „Zeitschrift für die gesamte Versicherungswissenschaft” 2023, nr 3, s. 261–280.
The article discusses the civil law construction of a life insurance contract with an insurance capital fund and highlights its inconsistent nature and doubts about this construction in the doctrine and Polish jurisprudence. Claims to establish the invalidity of a life insurance contract with an insurance capital fund in court proceedings and the consequences of its acceptance were discussed, as well as irregularities in the distribution of insurance, in particular high fees for early termination of the contract (high commissions received by the insurance intermediary). The EU and national powers of supervisory authorities in the field of product intervention prohibiting the offering of a certain type of financial products are presented. A practical example is the prohibition, indicated by the authors, of the distribution of certain life insurance contracts with an insurance capital fund as a supervisory product intervention of the Polish insurance market supervisory authority (Financial Supervision Commission).
Szewczyk Helena, Wynagrodzenie za pracę w świetle zasad sprawiedliwości i równości, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2024.
Zasada równego traktowania oraz zasada niedyskryminacji w zatrudnieniu stanowią szczególny aspekt ogólniejszej zasady równości, uważanej za jedno z fundamentalnych praw człowieka. Z nieuzasadnionym różnicowaniem wynagrodzeń, będącym wyrazem zaprzeczenia tych zasad, można spotkać się na wszystkich etapach zatrudnienia, tj. na etapie jego powstania, realizacji oraz ustania. […] Na polskim rynku wydawniczym pojawiły się już prace traktujące o zasadach sprawiedliwości i równości w wynagradzaniu. Brakuje natomiast aktualnej, kompleksowej publikacji, która ukazywałaby efekty transpozycji europejskiego prawa pracy do polskiego prawa pracy w dziedzinie równości płac. Niniejsza książka stara się wypełnić tę lukę. Ukazuje polskie prawo antydyskryminacyjne w zakresie równości w wynagradzaniu oraz postępujący proces jego europeizacji.
fragment Wstępu
Sitarz Olga, Jaworska-Wieloch Anna, Hanc Jakub, On the (non)existence of the right to religious freedom of persons deprived of liberty. A reconstruction of the normative standard based on Polish and German regulations in comparison with empirical studies, Peter Lang, Berlin 2024.
This book is the result of research conducted in Polish post-criminal isolation units related to the accessibility of religious practices and services for people incarcerated there. The study covered individuals from 35 units, including prisoners from 15 penitentiary facilities and 4 detention centres, as well as juveniles from 8 youth educational centres and 8 correctional facilities. The research also involved educators from those units who presented the religious life of convicts and detainees from their own perspective. The empirical part was preceded by considerations on the social and individual significance of religion and an outline of international and national (Polish and German) standards of religious freedom, including in post-criminal isolation units.
Efektywność egzekucji sądowej w świetle kolejnej zmiany Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonej ustawą z 9.3.2023 r., red. Krystian Markiewicz, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2024.
Egzekucja sądowa to instytucja, która znajduje swoją podstawę w ustawie z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.), a jej celem jest przymusowa realizacja praw i obowiązków cywilnoprawnych. Ustawą z 9.3.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 614 ze zm.) wprowadzono zmiany istotne zarówno dla uczestników postepowania, jak i organów egzekucyjnych. Dotyczą one m.in. doręczeń, e-licytacji, odmowy wykonania niektórych czynności egzekucyjnych, wprowadzenia tzw. funduszu żelaznego, zwiększającego ochronę wierzycieli alimentacyjnych. Nowelizacja w swoim założeniu miała mieć przede wszystkim charakter naprawczy, niwelujący wątpliwości interpretacyjne. W rzeczywistości zmiany okazały się innowacyjne, a to wymaga omówienia.
Publikacja powstała jako efekt dyskursu prowadzonego na konferencji 8.5.2023 r. w Katowicach pt.: „Efektywność egzekucji sądowej w świetle kolejnej zmiany Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonej ustawą z 9.3.2023 r.” Była ona organizowana przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Izbę Komorniczą w Katowicach i Ośrodek Naukowo-Szkoleniowy przy Krajowej Radzie Komorniczej w Warszawie.
Monografia napisana przez znawców i praktyków prawa stanowi źródło kompleksowej i praktycznej wiedzy. W monografii zostały szeroko omówione zagadnienia dotyczące:
Publikacja okaże się przydatna przede wszystkim w pracy komorników, syndyków oraz doradców restrukturyzacyjnych, jak również sędziów orzekających w sprawach egzekucyjnych. Ponadto, pozycja okaże się pomocna również innym zawodom prawniczym, aplikantom oraz studentom zainteresowanym omawianą tematyką.
Jankowska Marlena, Meghaichi-Mimouni Miriam, Pawełczyk Mirosław, Bueno José Geraldo Romanello, French copyright law and the pursuit of fashion elegance: protection of fashion design, Instytut Prawa Gospodarczego, Katowice 2024.
Step into the pulsating heart of contemporary fashion law as Volume 11 of the Series of the Center for Design, Fashion, and Advertisement Law (University of Silesia in Katowice) unfolds its pages. With a focus on France, the epitome of haute couture, immerse yourself in the rich tapestry of French copyright law as it interplays with the vibrant world of fashion. From renowned fashion houses to cutting-edge designers, explore captivating case studies that illuminate the intricate dance between creativity and legal protection. Delve deep into the nuances of copyright law, gaining invaluable insights into the legal landscape shaping the future of fashion. Join us on this enlightening expedition as we uncover the legal fabric that weaves together the threads of innovation, culture, and style at the forefront of the fashion universe.
Jankowska Marlena, Meghaichi-Mimouni Miriam, Pawełczyk Mirosław, Bueno José Geraldo Romanello, French copyright law and the pursuit of fashion elegance: lost jewels of haute couture, Instytut Prawa Gospodarczego, Katowice 2023.
Step into the world where fashion meets law, where innovation intertwines with tradition, and where haute couture unveils its secrets. In the 10th volume of the Series of the Center for Design, Fashion, and Advertisement Law (University of Silesia in Katowice), embark on a journey that delves deep into the long-forgotten haute couture ateliers. From groundbreaking marketing strategies to pioneering legal frameworks, from intricate technical designs to unparalleled branding techniques, this volume uncovers the multifaceted innovations that have shaped the landscape of fashion and beyond. Join us as we explore the intersection of creativity and legality, where every stitch tells a story of ingenuity and inspiration.
Jankowska Marlena, Intellectual Property Rights, Copynorm and the Fashion Industry. A Comparative Analysis, Routledge, London 2024.
This book traces the development of the fashion industry, providing insight into the business and, in particular, its interrelations with copyright law. The book explores how the greatest haute couture fashion designers also had a sense for business and that their attention to copyright was one of the weapons in protecting their market position. The work also confronts the peculiarities of the fashion industry as a means of demonstrating the importance of intellectual property protection while pointing out the many challenges involved. A central aim is to provide a copyrightability test for fashion goods based on detailed analysis of the legal regulations in the USA and EU countries, specifically Italy, France, the Netherlands, Germany and Poland. The book will be of interest to researchers and academics working in the areas of Intellectual Property Law, Copyright Law, Business Law, Fashion Law and Design.
Iwan-Sojka Dominika, Responsibility of war industry for lethal autonomous weapons systems, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2024.
International Responsibility of War Industry oferuje nowe spojrzenie na to, kto faktycznie jest zaangażowany w przemysł wojenny, ale niekoniecznie ponosi odpowiedzialność za swój wkład w konflikty zbrojne i przestrzeganie wartości międzynarodowych. Przedstawia nową teorię na temat wpływu tych uczestników na kryzysy humanitarne. Książka analizuje oryginalny zbiór danych na temat odpowiedzialności różnych (zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych) uczestników przemysłu wojennego, w tym państw, osób fizycznych i przedsiębiorstw, za skutki działań wojennych na podstawie decyzji podejmowanych wspólnie przez ludzi i sieci neuronowe (w ramach relacji człowiek–maszyna lub poza nią).
Rivera Leon Mauro Arturo, Supermajorities in Constitutional Courts, Routledge, London 2024.
Constitutional adjudication is a subject of fascination for scholars. Judges may annul the will of a democratically elected Parliament in counter-majoritarian fashion. Although conceived as a remedy against majoritarianism, judges also decide cases by voting. Whether they do so through simple majorities or supermajorities is not trivial.
The debate around supermajorities has awakened anew amidst theories of judicial limitation and new conceptions of judicial review. This book advances our knowledge of systems employing supermajorities in constitutional adjudication by performing a comparative analysis of ten jurisdictions and twelve supermajority models. It introduces a typology of the main models of institutional design, the reasons leading policymakers to establish them, and the impact supermajorities have on courts. It explores the question of whether supermajorities grant deference and foster consensus, or if they disable constitutional courts from exercising judicial review. By analyzing the history, practice, and effects of supermajority rules in courts, this book contributes to an ongoing conversation on the democratic implications of voting protocols in constitutional courts. It will be a valuable resource for policy-makers, scholars, and researchers working in the areas of comparative constitutional law and constitutional politics.
Jagielska Monika, Jagielski Mariusz, Österreichische Post AG (C-300/21): Non-Material Damages for GDPR Breach, „Revue européenne de droit de la consommation” 2024, nr 1, s. 155-162.
Publikacja nawiązuje do wyroku TSUE z dnia 4 maja 2023 r. UI v. Österreichische Post AG (C-300/21), w którym Trybunał po raz pierwszy bezpośrednio zastanawia się nad reżimem odpowiedzialności cywilnej, opartym na art. 82 RODO. Autorzy wskazują na elementy wyroku, które mogą być istotne z punktu widzenia konsumenta: autonomiczny charakter odpowiedzialności z art. 82 RODO oraz określenie przesłanek tej odpowiedzialności, jak i brak odniesienia do winy jako elementu odpowiedzialności. Autorzy w swojej publikacji podnoszą zagadnienie odpowiedzialności za szkodę niemajątkową, powstałą w wyniku naruszenia RODO. Bazując na orzecznictwie państw członkowskich, wskazują pięć możliwych sposobów rozumienia szkody niemajątkowej. Następnie analizują, które koncepcje należy zdecydowanie odrzucić, a które można zastosować w świetle komentowanego wyroku TSUE. Autorzy skupiają się na koncepcji najkorzystniejszej dla konsumentów, zgodnie z którą przez szkodę niemajątkową można rozumieć naruszenie przepisów RODO, które prowadzi do ingerencji w prawa osób, których dane dotyczą. Dlatego też szkodę niemajątkową można rozumieć m.in. jako utratę samostanowienia informacyjnego czy też utratę kontroli nad danymi.
Tekst został opublikowany w czasopiśmie Revue européenne de droit de la consommation (R.E.D.C.) / European Consumer Law Review – francusko-angielskim czasopiśmie z zakresu europejskiego prawa konsumenckiego, stanowiącego istotne narzędzie doktrynalne i źródło informacji o rozwoju prawa konsumenckiego w państwach członkowskich.
Akt o usługach cyfrowych. Komentarz, red. nauk. Dominik Lubasz, Monika Namysłowska, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Akt o usługach cyfrowych jest odpowiedzią na nowe zagrożenia i wyzwania związane z rozpowszechnianiem nielegalnych treści w internecie. Komentarz wskazuje kierunki wykładni rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 ułatwiające wdrożenie przepisów przez podmioty zobowiązane (przede wszystkim oferujące usługi pośrednie online), a także komercyjnych użytkowników usług cyfrowych oraz organy nadzorcze.
Publikacja w sposób szczegółowy przedstawia nowe regulacje, które mają na celu w szczególności:
Autorami opracowania są specjaliści o rozległych kompetencjach merytorycznych z zakresu problematyki nowych technologii, usług cyfrowych i ochrony danych osobowych, w tym: praktycy z Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Kancelarii Sejmu, eksperci Europejskiej Rady Ochrony Danych, organizacji branżowych, doradcy prawni z renomowanych kancelarii oraz działów prawnych dużych przedsiębiorstw internetowych, a także przedstawiciele nauki polskiej i międzynarodowej z wiodących uczelni.
Grzybczyk Katarzyna, Azjatycki soft power a prawo własności intelektualnej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Soft power jest jednym z narzędzi wykorzystywanych do osiągnięcia wiodącej pozycji przez państwa azjatyckie. Jest to międzynarodowa wymiana kulturalna, współpraca i dyplomacja kulturalna, pomoc gospodarcza i technologiczna, wszystko to co buduje pozytywny wizerunek kraju i zainteresowanie obcokrajowców.
Soft power polega na zdolności przyciągania i przekonywania do swoich racji, podczas gdy twarda siła opiera się na zdolności do wywierania nacisku. Wyrasta ona zatem z potęgi militarnej lub gospodarczej kraju, podczas gdy miękka siła wynika z atrakcyjności kultury, ideałów politycznych i polityki danego kraju.
Bogato ilustrowana książka skupia się co do zasady na własności intelektualnej, która stała się narzędziem soft power i którą państwa azjatyckie wykorzystują w sposób mistrzowski, podbijając świat.
W publikacji w niezwykle interesujący sposób przedstawiono przykłady soft power:
Książka jest przeznaczona nie tylko dla osób zainteresowanych własnością intelektualną, lecz także dla tych zafascynowanych Azją. Zaciekawi również czytelników zajmujących się stosunkami międzynarodowymi w aspekcie kulturowym, a także studentów prawa, stosunków międzynarodowych, kulturoznawstwa i dziennikarstwa.
Stosowanie prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Matana, red. nauk. Grzegorz Łaszczyca, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Matana, pracownika naukowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w stanie spoczynku, przygotowana z okazji 70-tych urodzin Profesora, jest zbiorem kilkudziesięciu tekstów poświęconych problematyce bardzo bliskiej Jubilatowi, tj. stosowania prawa administracyjnego. Podjęte w niej zagadnienia odnoszą się tak do teoretycznych problemów stosowania tej części porządku prawnego, jak i zagadnień szczegółowych. Obejmują swoim zakresem tak sferę prawa administracyjnego ustrojowego, jak i materialnego i procesowego.
Autorami publikacji są przedstawiciele wielu ośrodków naukowych z całej Polski. Redakcję naukową publikacji objął prof. Grzegorz Łaszczyca, wieloletni współpracownik Jubilata.
Profesor Andrzej Matan jest zatrudniony na stanowisku profesora w Instytucie Nauk Prawnych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest autorem i redaktorem ponad 100 publikacji naukowych, w tym Systemu Prawa Administracyjnego Procesowego i komentarzy do ustaw. Pracę naukową łączył z praktyką stosowania prawa administracyjnego. Sprawował m.in. funkcję Prezesa Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie, a następnie sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.
Ochrona informacji niejawnych. Komentarz, red. nauk. Agnieszka Ziółkowska, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2024.
Komentarz stanowi kompleksowe i praktyczne omówienie zagadnień dotyczących m.in.:
Autorzy publikacji wskazali na wątpliwości i trudności, które mogą pojawić się w związku ze stosowaniem przepisów komentowanej ustawy. W przystępny sposób je wyjaśnili oraz sformułowali szereg postulatów de lege ferenda, które wymagają dostrzeżenia przez ustawodawcę.
Publikacja przeznaczona jest dla praktyków – adwokatów i radców prawnych, a także pracowników administracji rządowej i samorządowej, a także specjalistów zajmujących się kwestią bezpieczeństwa i obronności państwa.
„Od strony merytorycznej komentarz analizuje problematykę ochrony informacji niejawnej w sposób praktyczny przy pełnym poszanowaniu warsztatu naukowego. Na uwagę zasługuje dobór autorów publikacji. (…) Jest to pierwszy komentarz na rynku napisany w większości przez prawników administratywistów, co wyraźnie wpływa na jego wysoką ocenę.”
Dr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń, prof. UKSW
Mikołajczyk Barbara, Social Inclusion for Older Persons and Human Rights Law. The Potential for Universal and European Instruments, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023.
The monograph has been prepared in the framework of Project no 2018/31/B/HS5/00435 (OPUS 16) – “Social and digital inclusion of older people as a special task for NGOs. A perspective of international human rights law” – financed by the National Science Centre, Poland.
Drapalska-Grochowicz Marlena, Rekonstrukcja kategorii bliskości w polskim systemie prawnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023.
Jak pisał Martin Heidegger, „w jestestwie tkwi istotowa skłonność ku bliskości”. Wyjaśnienie, co oznacza owa skłonność, nie należy jednak do łatwych zadań. Rekonstrukcja kategorii bliskości w polskim systemie prawnym stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o znaczenie bliskości w prawie z wykorzystaniem psychologicznego oglądu tego zjawiska. Choć intuicyjnie mogłoby się wydawać, że prawo i bliskość mają niewiele wspólnego, niniejsza monografia ukazuje złożone relacje, jakie między nimi zachodzą. Na nieoczywisty charakter owych relacji wpływa fakt, że na gruncie prawa przyjmuje się różne rozumienia bliskości. W zależności od tego zaś prawo może być istotnym instrumentem wspierania albo obniżania poziomu realizacji potrzeb w bliskich relacjach.
Zagrodnik Jarosław, Zgryzek Kazimierz, Principles of Polish Criminal Procedure, Bloomsbury Publishing, 2023.
Little is available in English on the procedural aspects of the Polish criminal justice system and the tenets of its criminal process. This authoritative new work addresses this gap.
It sets out an analysis of the founding principles, its main phases and of those systemic and structural components which inform it. Taking an applied, practical approach, it surveys the process from beginning to end. Pre-trial, trial, post-trial, questions of evidence and remedies are all clearly addressed. The authors, two acknowledged experts in the field, also explore the role of more general rule of law/standards of law questions that are currently impacting on the law and its interpretation. Comparative criminal lawyers will welcome this important new work.
Habdas Magdalena, Compensating Landowners in the Vicinity of Airports. A Comparative Study of the Neighbour Conflict, Routledge, London 2023.
The purpose of this book is to consider the neighbour conflict arising between airports and neighbouring owners of land, particularly with residential uses, as well as to assess the existing solutions applied to manage or resolve that conflict. The book explains why the neighbour conflict between the airport and landowners is of a particular kind and what legal instruments are applied to address it in an attempt to balance the interests of opposing parties. Readers will develop an understanding of how the law operates when damage is caused by a legal act of the government and what the limits of compensable loss are. In addition, the reader will discover the economic foundations of possible solutions and why not all market losses are legally compensable.
Key features of this book include:
The Author’s intention is to promote conscious and civil relations among market participants, as opposed to opportunistic and speculative behaviour. This book is important reading for lawyers, academics, PhD students and postgraduate students dealing with land use regulations, environmental law, compulsory purchase, eminent domain and expropriation issues, compensation for property restrictions, as well as with aviation law and legal aspects of airport operations.
Shaping the status of heirs by contractual components under the Polish and German inheritance law. Comparative challenges and the perspective of approximation of legal systems, red. Bartosz Kucia, Elwira Macierzyńska-Franaszczyk, Ewa Rott-Pietrzyk, Fryderyk Zoll, V&R unipress, Göttingen, Universitätsverlag Osnabrück, Osnabrück 2023.
The contributions focus on succession and obligation law norms shaping the legal status of an heir and their comparison within Polish and German law systems. They analyse the impact of the instruments of contract law on the status of an heir. The adopted methodology combining the internal-national and external-comparative perspective allows the authors to present “similarities in dissimilarities” within institutions of the German and Polish succession law. The broad analyses of legal doctrine and jurisprudence can serve as a source of knowledge and points of reference for legal practitioners, courts and legislators.
Wilk Leszek, Zagrodnik Jarosław, Prawo i proces karny skarbowy, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2023.
Podręcznik zawiera systemowe omówienie podstawowych problemów naukowych i praktycznych materialnego i procesowego prawa karnego skarbowego w układzie podręcznikowym.
Ze względu na dużą niestabilność prawa karnego skarbowego i jeszcze większą gałęzi z nim powiązanych zamiast przesadnie drobiazgowej prezentacji stanu prawnego niosącej ryzyko szybkiej dezaktualizacji autorzy skupili się na usystematyzowaniu zagadnień, wskazaniu na istotę i funkcje poszczególnych konstrukcji karnoskarbowych i wyeksponowaniu specyfiki tej gałęzi prawa w nadziei, że da to odbiorcy pewien kanon trwałych podstaw do orientowania się w skomplikowanej i szybko zmieniającej się materii normatywnej.
Treść podręcznika została podzielona na 3 części, w których znajdziesz omówienie zagadnień dotyczących m.in.:
Przedstawione zagadnienia są niezbędne studentom i aplikantom oraz przydatne praktykom i przedstawicielom nauki.
Prawo karne. Wykład akademicki, red. nauk. Teresa Dukiet-Nagórska, Olga Sitarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
Podręcznik Prawo karne. Wykład akademicki zawiera prezentację wszystkich kluczowych zagadnień prawa karnego materialnego. Znajdują się w nim – oprócz informacji podstawowych – rozważania teoretyczne, wykorzystujące wieloletni dorobek polskiej doktryny prawa karnego, oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także informacje dodatkowe dla zainteresowanych czytelników.
Publikacja uwzględnia najnowsze zmiany ustawodawcze, które w szerokim zakresie objęły prawo karne. Autorzy omawiają m.in.:
Poszczególne rozdziały zawierają pytania kontrolne oraz zestawy kazusów. W książce zaprezentowano również – specjalnie opracowany – algorytm ułatwiający rozwiązywanie kazusów, a także przykładowy egzamin z prawa karnego.
Publikacja przeznaczona jest dla studentów i aplikantów. Autorzy posługują się bowiem wieloma narzędziami dydaktycznymi ułatwiającymi przyswojenie wiedzy oraz samodzielne jej sprawdzenie. W celu sprawniejszego poruszania się w tak różnorodnej materii zastosowano odpowiednie piktogramy.
Samorząd województwa. Komentarz, red. nauk. Bogdan Dolnicki, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
Ustawa o samorządzie województwa reguluje zakres działania samorządów, kompetencje organów i zadania publiczne o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżone ustawami na rzecz organów administracji rządowej. Zgodnie z ustawą samorząd województwa wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, dysponuje mieniem wojewódzkim oraz prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej. Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.
W książce kompleksowo i praktycznie omówiono ustawę o samorządzie województwa. Uwzględniono zmiany wprowadzone do ustawy od poprzedniego wydania dotyczące m.in:. wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców województwa, szczególnie młodzieży, możliwości utworzenia młodzieżowego sejmiku województwa, wysokości diet przysługujących radnemu, pobudzania aktywności obywatelskiej osób starszych w społeczności danego regionu, możliwości utworzenia wojewódzkiej rady seniorów.
Publikacja została napisana przez grono specjalistów, będących prawnikami samorządowymi.
Opracowanie jest przeznaczone głównie dla pracowników samorządowych, zainteresuje również radców prawnych, a także aplikantów zawodów prawniczych.
Społeczny wymiar gospodarki rynkowej, red. Jadwiga Glumińska-Pawlic, Bogusław Przywora. Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2023.
Publikacja ma na celu przedstawienie regulacji determinujących prowadzenie działalności gospodarczej w ujęciu teoretycznoprawym oraz sformułowanie wniosków i postulatów pod adresem ustawodawcy. Monografia może stanowić wartościowe źródło wiedzy o istniejących problemach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej na różnych polach oraz wpływać na praktykę stosowania prawa.
Publikacja zawiera zarówno wyczerpujący opis istniejący regulacji prawnych, jak i bogaty zbiór przemyślanych refleksji i krytycznych analiz.
W monografii skoncentrowano się na w szczególności na następujących zagadnieniach:
Publikacja skierowana jest do praktyków: adwokatów, radców prawnych, sędziów, prokuratorów, notariuszy, komorników, doradców podatkowych, ekonomistów, księgowych oraz urzędników, a także do wszystkich osób zainteresowanych tematem gospodarki rynkowej.
System Prawa Sądownictwa Administracyjnego, T. 1, Zagadnienia ogólne, red. Grzegorz Łaszczyca, Wojciech Piątek, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
Pierwszy tom Systemu Prawa Sądownictwa Administracyjnego jest punktem odniesienia dla dalszych badań o istocie sądownictwa administracyjnego. Obejmuje on zagadnienia ogólne: natury konstytucyjnej, prawnoporównawczej, prawnoustrojowej oraz proceduralnej, w odniesieniu do zasad ogólnych postępowania sądowoadministracyjnego. To bogate merytorycznie wprowadzenie do kolejnych tomów Systemu Prawa Sądownictwa Administracyjnego (II–IV), w których podjęta zostanie tematyka dotycząca wszystkich rozważanych w literaturze polskiej kwestii odnoszących się do sądownictwa administracyjnego.
Sądownictwo administracyjne w Polsce ma długoletnią tradycję. Imponujący dorobek orzeczniczy sądów administracyjnych stanowi podstawę do głębszej refleksji naukowej, mającej na celu usystematyzowanie dotychczasowej wiedzy w dziedzinie sądowej kontroli administracji publicznej oraz wytyczenie kierunków rozwoju jednej z mających konstytucyjne umocowanie gałęzi sądownictwa w Polsce. Autorzy powołują przy tym aktualny dorobek nauki w tej dziedzinie.
Suska Marek, Korespondencja dyrektyw redagowania i interpretowania tekstu prawnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023.
Interpretatorzy prawa zakładają m.in., że prawodawca konsekwentnie stosuje pojęcia na przestrzeni całego aktu prawnego (zakaz wykładni synonimicznej/homonimicznej) czy że nie wprowadza do tekstu żadnych zbędnych fragmentów (zakaz wykładni per non est). Czy tego rodzaju założenia interpretatorów trafnie odzwierciedlają sposób pracy prawodawcy? I czy osoby obsługujące proces legislacyjny uwzględniają w swojej pracy narzędzia, za pomocą których prawo to następnie będzie odczytywane? Aby odnaleźć odpowiedź na to pytanie, autor przeprowadził analizę obowiązującego prawodawstwa i podjął badania o charakterze socjologicznoprawnym, z wykorzystaniem metod analizy tekstu, obserwacji uczestniczącej oraz wywiadów pogłębionych z legislatorami pracującymi w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Sejmu RP. Wyniki badań oraz płynące z nich wnioski zaprezentował w monografii Korespondencja dyrektyw redagowania i interpretowania tekstu prawnego.
Piekarczyk Sławomir, Tkacz Sławomir, Wykładnia autentyczna w świetle nauki o wykładni prawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023.
Termin „wykładnia autentyczna” rozumiany zazwyczaj jako wykładnia o mocy powszechnie wiążącej dokonywana przez organ, który dany przepis ustanowił. Z reguły wskazuje się, że ma ona niewielki wpływ na praktykę prawniczą. Zdaniem autorów w praktyce wykładnia autentyczna ma o wiele większe znaczenie niż to, które jest z nią zazwyczaj wiązane. Zwracają oni uwagę na to, że pojęcie wykładni autentycznej charakteryzuje się wysokim stopniem wieloznaczności. W kategoriach wykładni autentycznej są charakteryzowane różne konstrukty prawne. Monografia ma na celu uporządkowanie wypowiedzi odnoszących się do problematyki wykładni autentycznej. Dokonane ustalenia zostają odniesione do praktyki prawniczej. Waga poruszonych problemów pozwala na sformułowanie wniosku ogólnego, że zagadnienia podjęte w monografii można zaliczyć do problematyki węzłowej dla nauki o wykładni prawa.
Wierzbica Anna, Mandat radnego. Prawa, obowiązki, ograniczenia, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
W książce przedstawiono analizę praw, obowiązków i ograniczeń wynikających z wykonywania przedstawicielskiego mandatu radnego.
Omówiono m.in. takie zagadnienia jak:
System prawa samorządu terytorialnego, T. 3, Samodzielność samorządu terytorialnego – granice i perspektywy, red. nauk. Irena Lipowicz, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
Trzeci tom Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego prezentuje zagadnienia granic i perspektyw samodzielności samorządu terytorialnego, w tym m.in.:
Grudecki Michał, Ghostwriting i guest authorship. Analiza prawnokarna, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
W publikacji omówiono odpowiedzialność zarówno karną, jak i dyscyplinarną za nieetyczne oraz sprzeczne z normami prawa autorskiego i karnego zjawiska ghostwritingu i guest authorship.
Z publikacji czytelnik dowie się:
W opracowaniu omówiono:
W książce przeanalizowano także wyniki badań aktowych dotyczących spraw karnych, których stan faktyczny odnosił się do ghostwritingu lub gościnnego autorstwa.
Nancka Grzegorz, Podkomisja Prawa Spadkowego Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z prac w 1938 roku. Edycja źródłowa, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2023.
Na merytoryczną zawartość oddawanej w ręce Czytelników publikacji składa się wiele zagadnień związanych z wyzwaniami stojącymi przed prawem międzynarodowym.
Część pierwsza, zatytułowana Ochrona praw człowieka wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego zawiera rozważania na temat zasady równości w zestawieniu z ekskluzją społeczną, definiowania płci oraz szeroko rozumianych praw kobiet. W dalszej kolejności przedstawione zostały kwestie bardziej szczegółowe – od edukacji inkluzyjnej i prawa do pracy osób z niepełnosprawnościami w zderzeniu z obowiązkami państwa, po problemy związane z mobbingiem w odniesieniu do realizacji prawa do pracy, czy ochrona prawa własności w warunkach kryzysu gospodarczego.
W drugiej części, zatytułowanej Zmiany prawno-polityczne wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego, Autorzy dokonują analizy zagadnień z perspektywy różnych działów prawa międzynarodowego, takich jak prawo traktatów w kontekście wojny i pokoju, prawo dyplomatyczne, sytuacja ludów tubylczych jako problem z pogranicza kilku działów, międzynarodowe prawo gospodarcze i podmiotowość prawnomiędzynarodowa.
W ostatniej części, noszącej tytuł Klęski żywiołowe wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego, odzwierciedlone zostało to, co w ostatnich dwóch latach dotknęło społeczność międzynarodową i odbiło się także na badaniach internacjonalistów w Polsce i na świecie – pandemia Covid-19. Niewątpliwie – stanowiące refleks klęski żywiołowej – takie problemy jak ochrona praw człowieka czy kontrola państw w zakresie ich przestrzegania w sytuacji nadzwyczajnej, a także działalność organizacji międzynarodowych, na długo jeszcze będą obecne w rozważaniach specjalistów prawa międzynarodowego.
Łaszczyca Grzegorz, Pojęcie strony w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
W publikacji omówiono pojęcie strony w postępowaniu administracyjnym będące jednym z najważniejszych zagadnień tego postępowania. Przedstawiono jego definicję, charakter oraz konstrukcję prawną. Przeanalizowano problemy zdolności administracyjnoprawnej, ze wskazaniem podstawowych i uzupełniających podmiotów, którym taka zdolność przysługuje. Wyjaśniono fundamentalne pojęcie interesu prawnego, zwłaszcza w aspekcie jego źródeł oraz cech i uwarunkowań. Wyodrębniono także płaszczyzny powiązań interesu prawnego ze sferą procesową.
W opracowaniu zaprezentowano rozwiązania prawne w zakresie pojęcia strony w innych państwach europejskich o różnej tradycji i metodzie normowania postępowania administracyjnego, a także niektóre ustawodawstwa pozaeuropejskie.
Książka jest przeznaczona zarówno dla radców prawnych, adwokatów, sędziów, prokuratorów, jak i pracowników administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz pracowników naukowych zainteresowanych omawianą tematyką.
Dolnicki Bogdan, Augustyniak Monika, Marchaj Roman, Status prawny związku metropolitalnego w Polsce a metropolii we Francji. Studium prawnoporównawcze, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
Autorzy w sposób kompleksowy omawiają problematykę związaną z organizacją i funkcjonowaniem związku metropolitalnego w Polsce (na przykładzie województwa śląskiego) i metropolii we Francji (uwzględniając specyfikę dużych aglomeracji miejskich: Paryża, Lyonu i Marsylii) – w świetle wyzwań współczesnego samorządu terytorialnego.
Głównym celem opracowania są odpowiedzi m.in. na pytania:
W publikacji uwzględniono aktualne poglądy wyrażone w doktrynie, piśmiennictwie i orzecznictwie polskiego i francuskiego prawa administracyjnego dotyczące problematyki metropolizacji.
Opracowanie jest przeznaczone dla pracowników administracji publicznej oraz adwokatów, radców prawnych i sędziów. Zainteresuje również pracowników naukowych i studentów wydziałów prawa i administracji, politologii, socjologii oraz geografii.
Prawo międzynarodowe wobec wyzwań społecznych, red. Ewelina Cała-Wacinkiewicz, Jerzy Menkes, Joanna Nowakowska-Małusecka, Wojciech Szczepan Staszewski, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2022.
Na merytoryczną zawartość oddawanej w ręce Czytelników publikacji składa się wiele zagadnień związanych z wyzwaniami stojącymi przed prawem międzynarodowym.
Część pierwsza, zatytułowana Ochrona praw człowieka wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego zawiera rozważania na temat zasady równości w zestawieniu z ekskluzją społeczną, definiowania płci oraz szeroko rozumianych praw kobiet. W dalszej kolejności przedstawione zostały kwestie bardziej szczegółowe – od edukacji inkluzyjnej i prawa do pracy osób z niepełnosprawnościami w zderzeniu z obowiązkami państwa, po problemy związane z mobbingiem w odniesieniu do realizacji prawa do pracy, czy ochrona prawa własności w warunkach kryzysu gospodarczego.
W drugiej części, zatytułowanej Zmiany prawno-polityczne wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego, Autorzy dokonują analizy zagadnień z perspektywy różnych działów prawa międzynarodowego, takich jak prawo traktatów w kontekście wojny i pokoju, prawo dyplomatyczne, sytuacja ludów tubylczych jako problem z pogranicza kilku działów, międzynarodowe prawo gospodarcze i podmiotowość prawnomiędzynarodowa.
W ostatniej części, noszącej tytuł Klęski żywiołowe wyzwaniem społecznym współczesnego prawa międzynarodowego, odzwierciedlone zostało to, co w ostatnich dwóch latach dotknęło społeczność międzynarodową i odbiło się także na badaniach internacjonalistów w Polsce i na świecie – pandemia Covid-19. Niewątpliwie – stanowiące refleks klęski żywiołowej – takie problemy jak ochrona praw człowieka czy kontrola państw w zakresie ich przestrzegania w sytuacji nadzwyczajnej, a także działalność organizacji międzynarodowych, na długo jeszcze będą obecne w rozważaniach specjalistów prawa międzynarodowego.
Graczyk Konrad, Sprawa Ignacego Kaczmarka. Studium przypadku niemieckiego zabójstwa sądowego z 1944 r. oraz rozliczeń z okupacją niemiecką, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2022.
Sprawa Ignacego Kaczmarka to publikacja poświęcona jednej z wielu spraw karnych rozpoznawanych przez sądownictwo niemieckie podczas II wojny światowej. W czerwcu 1944 r. w Katowicach w sprawie tej doszło do skazania na karę śmierci gorącego patrioty polskiego, uznanego za winnego poważnego przestępstwa politycznego, polegającego na rozkładowym oddziaływaniu na siły zbrojne.
Wierzbica Anna, Wygaśnięcie mandatu radnego, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
Książka stanowi precyzyjne omówienie przypadków skutkujących wygaśnięciem przedstawicielskiego mandatu radnego oraz konsekwencji prawnych wynikających z utraty tego mandatu. Zawiera analizę najnowszego orzecznictwa sądowego i rozstrzygnięć nadzorczych, które wykształciły się na kanwie problematyki mandatu radnego wraz z uwagami krytycznymi dotyczącymi tych orzeczeń. Autorka przedstawia również liczne postulaty o charakterze de lege ferenda.
Publikacja jest przeznaczona zarówno dla radnych wszystkich jednostek samorządu terytorialnego, jak i organów stanowiących tych jednostek oraz komisarzy wyborczych stwierdzających wygaśnięcie mandatu. Zainteresuje też pracowników urzędów administracji publicznej – rządowej i samorządowej – ze względu na problematykę zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem funkcji w tych urzędach, a także pracowników wydziałów nadzoru prawnego wojewodów oceniających legalność uchwał i pracowników urzędów skarbowych oraz CBA.
Kamińska Katarzyna, Piecza naprzemienna a władza rodzicielska rodziców żyjących w rozłączeniu, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
Książka prezentuje kompleksowe opracowanie zagadnień dotyczących pieczy naprzemiennej w polskiej nauce prawa. Instytucja ta jest bardzo ważna z punktu widzenia praktyki prawa, ma wymiar krajowy i międzynarodowy.
Autorka dokonała inwentaryzacji rozwiązań przewidzianych w zagranicznych porządkach prawnych, przeanalizowała ich podstawowe założenia, zasady stosowania oraz występujące podobieństwa i różnice, a następnie zweryfikowała polskie regulacje i praktykę orzeczniczą w tym zakresie. Przedstawiła ponadto doświadczenia amerykańskie dotyczące pieczy naprzemiennej, a także wyniki badań australijskich oraz rozwój prawa krajów europejskich w tym przedmiocie. Szczególnie interesujące dla czytelników będzie omówienie relacji pieczy naprzemiennej z kontaktami z dzieckiem oraz realizacją obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka.
Szczegółowa analiza prawna została poparta bogatym orzecznictwem, stanowiskami doktryny, organizacji międzynarodowych i pozarządowych oraz danymi statystycznymi. W rozważaniach odwołano się do poglądów prezentowanych przez polskich i zagranicznych przedstawicieli nauki oraz praktyków: sędziów, mediatorów, lekarzy, psychologów, socjologów, pedagogów, wreszcie samych zainteresowanych – dzieci i ich rodziców.
Publikacja jest przeznaczona dla adwokatów, radców prawnych, sędziów, pracowników instytucji wspierających rodzinę, mediatorów oraz pracowników naukowych zajmujących się omawianą tematyką.
Gwoździewicz-Matan Paulina, Umowy w działalności muzeów. Zagadnienia publicznoprawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2022.
Umów w działalności muzeów nie można analizować bez uwzględnienia szerszego kontekstu, jakim jest regulacja publicznoprawna. Nie chodzi tu jedynie o wpływ przepisów prawa publicznego na samą treść umowy, czyli na możliwość kształtowania praw i obowiązków stron. Działanie ius publicum objawia się także w obowiązku wypełniania przez muzea wymogów wynikających z przepisów prawa publicznego. Obserwacja praktyki wskazuje, że zawieranie umów przez muzea rodzi nie tylko problemy w zakresie właściwego kształtu umowy zabezpieczającej interes muzeum, ale również w wypełnianiu „towarzyszących” jej obowiązków o charakterze publicznoprawnym. Do publikacji dołączono również wzory umów, opracowane na podstawie wniosków płynących z analizy obowiązujących regulacji, zaprezentowanych w książce Iwony Gredki-Ligarskiej, Pauliny Gwoździewicz-Matan, Wojciecha W. Kowalskiego Umowy w działalności muzeów. Prawo cywilne. Prawo autorskie. W ocenie Autorki proponowane wzory mogą mieć istotne znaczenie dla praktyki, gdyż to muzeum jako podmiot profesjonalny powinno zaproponować umowę poprawnie skonturowaną, w pełni zabezpieczającą interesy instytucji.
Współczesne problemy prawa rolnego i żywnościowego [II], red. Dorota Łobos-Kotowska, Paweł Gała, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2022.
Publikacja zatytułowana Współczesne problemy prawa rolnego i żywnościowego II stanowi zbiór referatów wygłoszonych podczas drugiej ogólnopolskiej konferencji o tym samym tytule, która odbyła się na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Artykuły odnoszą się zarówno do klasycznego prawa rolnego, które reguluje zasady korzystania z gruntu rolnego, jak i współczesnej problematyki związanej z ochroną środowiska na obszarach wiejskich, wspieraniem rozwoju obszarów wiejskich, a także ochroną konsumenta żywności. Zostały one podzielone na dwa bloki tematyczne obejmujące prawo rolne i żywnościowe. Publikacja skierowana jest do praktyków, studentów oraz innych osób zainteresowanych tą tematyką.
Grzybczyk Katarzyna, Słynne alkohole a prawo własności intelektualnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
Publikacja pokazuje aspekty własności intelektualnej związane z produkcją najbardziej znanych alkoholi na świecie. Każdy z rozdziałów przedstawia historię wytwarzania, a także naruszeń praw producentów i ochrony m.in. szampana, whisky, sake, rumu i tequili.
Regulacje prawne kojarzone z alkoholem najczęściej dotyczą podatków i ceł, tymczasem to właśnie ochrona płynąca z regulacji prawa własności intelektualnej ma dużo większe znaczenie tak dla producentów, jak i konsumentów. Opracowanie udowadnia, że brak odpowiednich norm prawnych odbija się negatywnie na producentach, którzy nierzadko przez dziesięciolecia ulepszali swoje produkty.
Autorka pokazuje ponadto, że w regulacjach prawnych dotyczących poszczególnych alkoholi widoczny jest także stosunek nie tylko producentów, ale wręcz całych narodów do swoich alkoholi. Z jednej strony można bowiem traktować je jako coś szczególnego, towary o wyjątkowym znaczeniu, przeznaczeniu i smaku, z drugiej zaś można widzieć w nich tylko szybki środek znieczulenia. Alkohol może być traktowany jako inwestycja, lecz może być również częścią historii narodu.
Zachęcamy do obejrzenia wywiadu z prof. Katarzyną Grzybczyk na YouTube’owym kanale wydawnictwa Wolters Kluwer zrealizowanego w Bibliotece Prawniczej:
Szanowni Państwo,
polecamy Państwa uwadze wystawę tematyczną poświęconą metodologii pracy naukowej, przygotowaną przez dr. hab. Mariusza Frasa, prof. UŚ i Bibliotekę.
Wskazane pozycje stanowią podstawowy warsztat pracy naukowca-badacza. Wystawa funkcjonuje online i będzie systematycznie rozwijana i uzupełniana o nowe pozycje. Pomysłodawcy zapraszają wszystkich do współpracy i zgłaszania kolejnych ważnych pozycji naukowych, również tych do zakupu. Wystawa adresowana jest nie tylko do młodych badaczy, ale także do wszystkich piszących prace naukowe i teksty specjalistyczne.
Ekonomiczna analiza prawa cywilnego. Tom 1. Zagadnienia ogólne i prawo umów
Hans-Bernd Schäfer, Claus Ott, Jarosław Bełdowski
Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, 2024
ISBN 978-83-8356-451-7
Książka prezentuje podstawy analizy ekonomicznej prawa oraz możliwości jej zastosowania w prawie cywilnym. Jest to kompleksowe przedstawienie zagadnień Law & Economics – dziedziny naukowej analizującej prawo przy użyciu narzędzi teorii ekonomicznej i podejmującej próbę wykorzystania ich w stosowaniu prawa. W tomie 1. omówiono zagadnienia wstępne oraz dotyczące umów.
Dobre praktyki w nauczaniu na studiach prawniczych
red. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Joanna Kruczalak-Jankowska
Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021
ISBN 978-83-8206-260-1
Monografia pt. Dobre praktyki w nauczaniu na studiach prawniczych pod redakcją Małgorzaty Balwickiej-Szczyrby i Joanny Kruczalak-Jankowskiej to niezwykle wartościowa pozycja, która w kompleksowy sposób przedstawia metody, tradycyjne i nowoczesne, jakimi może się posłużyć każdy nauczyciel akademicki na studiach prawniczych. (…) Będzie więc ona stanowić podstawowe narzędzie dla nauczycieli akademickich na studiach prawniczych i może znacząco przyczynić się do poprawy jakości kształcenia studentów. Jest bowiem opracowaniem, poruszającym szeroki wachlarz tematów istotnych dla skutecznego i mądrego nauczania prawa”. [Z recenzji prof. Moniki Namysłowskiej]
Rozum publiczny – uzasadnienie sądowe – umysł sędziego
Marek Smolak, Wojciech Sadurski, Teresa Chirkowska-Smolak
Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2020
ISBN 978-83-232-3845-4
Książka zawiera nowe ujęcie argumentacji prawniczej. Podejście opiera się na przekonaniu, iż w sytuacji występowania pluralizmu prawnego oraz moralnego argumentacja ta powinna odwoływać się do rozumu publicznego w ujęciu zaproponowanym przez Johna Rawlsa oraz do metody refleksyjnej równowagi tegoż samego autora. Nadto, rozum publiczny może stanowić podstawę, nowe ujęcia argumentacji prawniczej tylko wtedy, gdy władza publiczna respektuje zasady państwa prawa. Te dwa założenia wyznaczają wszelkie ramy dyskusji o argumentacji z rozumu publicznego. Szczególną uwagę, poświęcono doniosłości idei rozumu publicznego dla procesu kontroli konstytucyjności prawa i wykładni konstytucji. Jak się argumentuje, niedozwolone motywacje jakimi kieruje się prawodawca sprawiają, że prawo przezeń stanowione, obarczone jest wadą niekonstytucyjności. Książka podejmuje również doniosłe pytania o to, co cechuje dobrego sędziego, w jaki sposób podejmuje decyzje, jak przebiega ten proces i na ile te decyzje są „racjonalne”. W książce, z perspektywy psychologii poznawczej, na podstawie wyników badań własnych, wykazano, że podejmowanie decyzji przez sędziów nie wymaga od nich jakichś szczególnych kompetencji moralnych. W książce nie podważa się zaufania do sędziów i ich decyzji, wskazuje się tylko na ograniczenia związane z racjonalnością myślenia oraz na błędy, jakie mogą popełniać, tak samo jak reszta z nas.
Authoring a PhD: how to plan, draft, write, and finish a doctoral thesis or dissertation
Patrick Dunleavy
Houndmills : Palgrave MacMillan, 2003
ISBN 1-4039-0584-3
Książka jest wynikiem wieloletniej pracy naukowo-dydaktycznej autora. Stanowi przejrzysty wykład zagadnień.
Krok po kroku wprowadza studenta studiów doktoranckich w problematykę pisania pracy naukowej, począwszy od formułowania pytań badawczych po ukończenie pracy i przedłożenie jej do oceny naukowej.
Książka dostępna jest również w Bibliotece Cyfrowej UŚ
Writing for Social Scientists: how to start and finish your thesis, book, or article
Howard Saul Becker
Chicago ; London : The University of Chicago Press, 2007
ISBN 978-0-226-04130-8
Wydany po raz pierwszy dwadzieścia lat temu poradnik znanego socjologa Howarda S. Beckera odniósł wielki sukces komercyjny i stał się ratunkiem dla wielu osób, którym zależało na sprawnym pisaniu tekstów naukowych z różnych dziedzin.
Metodologia pracy naukowej
Jarosław Zieliński
Warszawa : Wydawnictwo Aspra-Jr, 2012
ISBN 978-83-7545-364-5
Przed przystąpieniem do pisania pracy naukowej – pracy magisterskiej, doktorskiej, artykułu naukowego czy też książki naukowej – konieczne jest zrozumienie sensu całokształtu i składników szeroko pojętej metody naukowej, uzyskanie odpowiednich umiejętności praktycznych, nawyków do pracy badawczej i pisarskiej. Książka omawia najważniejsze etapy tej drogi, poszerzone o rozważania wielu uczonych o twórczości, publikacjach naukowych i samych naukowcach.
Zasady pisania tekstów naukowych. Prace doktorskie i artykuły
Beata Stępień
Warszawa : PWN, 2016
ISBN 978-83-01-18513-8
W publikacji omówiono podstawowe zasady pisania opracowań naukowych, najważniejsze cechy tekstów oraz reguły zapewniające zastosowanie poprawnej, atrakcyjnej dla Czytelnika formy tekstu. W klarowny sposób zostały omówione także kwestie metodologiczne. Książka zawiera wiele praktycznych wskazówek dla autorów rozpraw doktorskich i artykułów naukowych, w tym przykłady ilustrujące typowe błędy warsztatowe – metodologiczne i formalne – popełniane przez autorów tekstów naukowych. Autorka inspiruje do dalszych poszukiwań rozwiązań rozwijających kompetencje badawcze lub usprawniających warsztat naukowy.
Spór o rozumienie
Bartosz Brożek, Michał Heller, Jerzy Stelmach
Kraków : Copernicus Center Press, 2019
ISBN 978-83-7886-455-4
W „Sporze o rozumienie” Czytelnik znajdzie próbę spojrzenia na rozumienie z trzech różnych perspektyw: filozofii inspirowanej matematyką i fizyką, filozofii uprawianej w kontekście nauk kognitywnych oraz filozofii zakorzenionej w tradycji fenomenologicznej i hermeneutycznej. Autorzy są przekonani, że „zrozumieć rozumienie“, albo przynajmniej przybliżyć się do tego celu, można tylko wtedy, gdy uwzględni się różne punkty widzenia. Zapraszają Czytelnika do dialogu wokół jednej z najbardziej doniosłych zagadek filozoficznych.
Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku
Steven Pinker
Sopot : Smak Słowa, 2016
ISBN 978-83-64846-25-0
W swojej zajmującej i pouczającej książce Steven Pinker, wybitny kognitywista i lingwista oraz znakomity pisarz, przedstawia nowy pomysł na podręcznik dobrego pisania w XXI wieku. Zamiast narzekać na upadek języka, ubolewać nad tym, co go irytuje, albo powtarzać dogmatyczne nakazy i zakazy autorów poradników sprzed stulecia, Pinker wykorzystuje naukową wiedzę na temat języka i umysłu, aby pomóc czytelnikowi w trudnej sztuce tworzenia przejrzystych spójnych, dobrze napisanych tekstów.
Metodyka pisania prac doktorskich
Tadeusz Mendel
Poznań : Wydawnictwo Naukowe Contact, 2010
ISBN 978-83-60251-45-4
Celem tego opracowania jest przybliżenie i wyjaśnienie wszystkich problemów związanych z pisaniem rozprawy doktorskiej od strony metodycznej. Chodzi zarówno o zagadnienia teoretyczne, jak i praktyczne, o stronę merytoryczną dysertacji doktorskiej i stronę formalną, o tok postępowania w czasie studiów doktoranckich, w czasie publicznej obrony itp. W opracowaniu skorzystano z literatury, która, zdaniem autora, powinna być przez młodego adepta nauki bardziej szczegółowo penetrowana. Na podstawie własnych doświadczeń autora, a przede wszystkim na podstawie wskazanej bibliografii starano się w sposób możliwie krótki, zwięzły, w miarę jasny, czasem nawet uproszczony zaprezentować główne kwestie, które każdy doktorant powinien wiedzieć.
Metody prawnicze. Logika, analiza, argumentacja, hermeneutyka
Jerzy Stelmach, Bartosz Brożek
Kraków : Wolters Kluwer, 2006
ISBN 83-7444-351-0
Książka stanowi prezentację i krytykę czterech metod, którymi posługuje się praktyka prawnicza, dogmatyka oraz teoria i filozofia prawa: logiki, analizy, teorii argumentacji oraz hermeneutyki. Obok przedstawienia podstawowych idei związanych z wymienionymi metodami, cztery eseje zawarte w książce stanowią próbę odpowiedzi na pytanie o założenia stojące za tymi metodami, granice ich stosowania oraz o ich użyteczność dla praktyki i teorii prawa.
Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej. Prace doktorskie. Prace habilitacyjne
Jerzy Apanowicz
Warszawa : Difin, 2005
ISBN 83-7251-533-6
Książka jest przykładem niewielu prac naukowych, które w kompleksowy sposób wyjaśniają zasady pisania prac doktorskich i habilitacyjnych.
Metodologia dysertacji doktorskiej dla prawników. Teoria i praktyka
Red. nauk. Hubert Izdebski, Aneta Łazarska
Warszawa : Wolters Kluwer, 2022
ISBN 978-83-8286-276-8
Publikacja zawiera przydatne wskazówki praktyczne i podstawy wiedzy teoretycznej niezbędnej do napisania doktoratu z nauk prawnych. Autorzy w sposób jasny i przejrzysty definiują, czym jest dysertacja doktorska, oraz dokonują analizy pracy badawczej nad nią. Przytaczają również metodologiczne, etyczne i prawne podstawy pracy, której wynikiem jest rozprawa doktorska. Książka jest przeznaczona dla prawników, którzy poszukują wartościowej wiedzy na temat formalnych i merytorycznych wymagań, jakie powinna spełniać dysertacja doktorska.
Legal reasoning, writing, and other lawyering skills
Robin Wellford Slocum
New Providence ; San Francisco : LexisNexis, 2011
ISBN 978-1-4224-8156-1
Książka Robina Slocuma to podręcznik dla tych, którzy chcieliby nauczyć się „myśleć jak prawnik”. Starannie wybrany materiał tego kompendium ilustruje proces myślenia, pisania i pracy z klientem kancelarii prawniczej. Książka zawiera szereg praktycznych wskazówek współczesnej praktyki prawnej.
Elementy metodyki rozprawy doktorskiej
Red. nauk. Kazimierz Kuciński
Warszawa : Difin, 2015
ISBN 978-83-7930-618-3
Znajomość metodyki jest szczególnie ważna, gdy zmierza się do przygotowania dzieła podlegającego formalnej ocenie według ściśle ustalonych kryteriów i mającego świadczyć o określonych kompetencjach naukowych jego autora, jak to ma miejsce w przypadku rozpraw doktorskich traktowanych jako narzędzie intelektualnej formacji doktora nauk. Metodyka pisania rozpraw doktorskich ma wiele różnych wątków, z których najważniejsze przedstawia ta książka.
Handbook on Legal Methodology. From Objective to Method
Lina Kestemont
Cambridge : Intersentia, 2018
ISBN 978-1-78068-673-8
Brak wyraźnej tradycji metodologicznej prawa w ciągu ostatniej dekady stał się problematyczny, także ze względu na rosnącą współpracę interdyscyplinarną na uniwersytetach. Książka jest swoistym podręcznikiem prawniczego „savoir-faire’u”. W sposób jasny i uporządkowany omawia najistotniejsze metody badawcze wykorzystywane przez prawników w ich pracy zawodowej i naukowej.
How Leading Lawyers Think. Expert Insights into Judgment and Advocacy
Randall Kiser
Berlin : Springer-Verlag, 2011
ISBN 978-3-642-20483-8
Siedemdziesięciu ośmiu czołowych prawników z Kalifornii i Nowego Jorku opisuje, w jaki sposób oceniają, negocjują i rozwiązują sprawy sądowe. Adwokaci ci omawiają kluczowe czynniki w ocenie sprawy sądowej i dzielą się skutecznymi strategiami w orzekaniu przedprocesowym, negocjacjach i mediacji. Książka ta, łącząc prawo i psychologię pokazuje, jak wykwalifikowani adwokaci prowadzą sprawy, rozumieją perspektywy przysięgłych, analizują argumenty oraz osiągają wyjątkowe wyniki dla klientów.
Idea and Methods of Legal Research
P. Ishwara Bhat
New Delhi : Oxford University Press, 2020
ISBN: 9780199493098
Online ISBN: 9780199098316
Książka omawia znaczenie, ewolucję i zakres badań prawnych oraz zagadnienia etyki prawnej. Podkreśla analityczne, historyczne, filozoficzne, porównawcze, jakościowe i ilościowe metody badań prawnych. Stanowi kompendium wiedzy dla metodologów prawa.
Dostęp do spisu treści i wybranych rozdziałów
Juristische Methodenlehre
Ernst A. Kramer
Bern : Stämpfli Verlag AG, 2010
ISBN 978-3-7272-8732-9
Książka jest starannie opracowanym przeglądem głównych problemów metodologii prawa sądowego. Napisana została z perspektywy prawa szwajcarskiego, ale uwzględnia również orzecznictwo niemieckie i austriackie. Jest metodologicznym „Know-how” dla prawników.
Kodeks argumentacyjny dla prawników
Jerzy Stelmach
Kraków: Zakamycze, 2003
ISBN 83-7333-019-4
Prace poświęcone problematyce dyskursu prawniczego miały z reguły charakter teoretyczny lub metateoretyczny. W konsekwencji nie wywarły poważniejszego wpływu na praktykę prawniczą. Ponieważ dużym zainteresowaniem cieszyły się zawsze prace, które proponowały konkretne metody i zasady postępowania, dające się po prostu wykorzystać w dyskursie argumentacyjnym, obecna formuła kodeksu, katalogu zasad i reguł, wydaje się więc w naturalny sposób odpowiadać interpretacyjnym potrzebom. Nie bez znaczenia jest również fakt, że w literaturze prawniczej nie podjęto nigdy próby napisania kodeksu argumentacyjnego – wszystko zawsze rozpoczynało się i kończyło na poziomie teoretycznych sporów.
Dostęp do książki w Bibliotece Cyfrowej UŚ
Legal Writing and Disciplinary Knowledge-Building: A Comparative Study
Doug Coulson
Journal of the Association of Legal Writing Directors, Vol. 6, 2009
Chcielibyśmy także wskazać pozycje polecane przez pracowników Wydziału, których nie posiadamy w naszych zbiorach. Do pozycji tych można dotrzeć poprzez wypożyczalnię międzybiblioteczną, która sprowadza z innych bibliotek krajowych i zagranicznych książki, odbitki artykułów czasopism oraz inne materiały, których nie posiada BUŚ, BG UE ani żadna inna biblioteka na terenie Katowic. Lista znajduje się poniżej w formacie pdf.
Polecane pozycje przydatne przy wnioskowaniu o granty:
Drodzy Studenci,
wiemy, że początki bywają trudne, a życie pisze własne scenariusze – może forma grupowego szkolenia nie była dla Was, może mieliście akurat wizytę u lekarza, a może musicie zacząć pisać pracę dyplomową, ale nie wiecie jak się do tego zabrać.
W związku z tym serdecznie zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby do zapisania się na indywidualne szkolenie biblioteczne, podczas którego zostaną Wam przedstawione m.in. zasady funkcjonowania Biblioteki, sposoby zamawiania dokumentów czy dostępne źródła elektroniczne.
Chęć uczestnictwa w szkoleniu indywidualnym wraz z propozycją terminu w jakim miałoby się ono odbyć prosimy zgłaszać na jeden z podanych adresów:
Drodzy Czytelnicy,
W dniach 8–15 maja 2025 r. obchodziliśmy Tydzień Bibliotek – czas wspólnego świętowania miłości do książek, wiedzy i biblioteki jako miejsca spotkań. Z tej okazji na naszej stronie internetowej prowadziliśmy specjalną akcję, w ramach której codziennie publikowaliśmy nowe treści – wśród nich znalazły się wystawy online prezentujące nasze zbiory, ciekawostki oraz inne materiały przygotowane specjalnie na tę okazję.
Dziękujemy wszystkim, którzy śledzili naszą stronę i świętowali razem z nami. Cieszymy się, że mogliśmy wspólnie uczcić Tydzień Bibliotek – do zobaczenia przy kolejnych wydarzeniach #w_prawniczej!
Zespół Biblioteki
[kliknij aby powiększyć zdjęcie]
.
Profesor Leon Babiński (1891–1973)
Prawnik, dyplomata i uczony, specjalista w dziedzinie prawa międzynarodowego, morskiego i lotniczego.
Urodził się 13 stycznia 1891 roku w Warszawie. Studiował prawo w Paryżu i Moskwie, odbył aplikację sądową i adwokacką, a od 1917 roku pracował w Sądzie Najwyższym. W latach 1919–1939 był radcą prawnym w MSZ i uczestnikiem międzynarodowych konferencji, m.in. współtwórcą konwencji warszawskiej z 1929 roku, regulującej odpowiedzialność przewoźników lotniczych.
Po wojnie był wykładowcą, rektorem i organizatorem życia naukowego w Szczecinie. Pełnił funkcję rektora Akademii Handlowej/Wyższej Szkoły Ekonomicznej (1948–1951), a później kierował Wydziałem Inżynieryjno-Ekonomicznym Transportu Politechniki Szczecińskiej do 1961 roku. Założyciel i prezes Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego (1957–1970), członek Instytutu Prawa Międzynarodowego w Gandawie.
Autor ok. 300 publikacji, w tym pionierskich opracowań z zakresu prawa morskiego, lotniczego i astronautycznego. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i francuską Legią Honorową.
Zmarł 28 sierpnia 1973 roku w Szczecinie; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Egzemplarz publikacji Najstarszy tekst prawa morskiego w Gdańsku (Gdańsk 1961), opracowanej i przetłumaczonej przez Bernarda Janika, zawiera liczne ślady użytkowania przez Profesora Leona Babińskiego – uznanego badacza prawa międzynarodowego, morskiego i lotniczego.
Szczególne zainteresowanie czytelnika koncentruje się na przedmowie (s. 5–13), gdzie niemal na każdej stronie zaznaczono fragmenty tekstu niebieskim długopisem. Obok wybranych akapitów pojawiają się kreski na marginesach oraz krzyżyki – typowe znaki systematycznej analizy.
Choć to niewielka objętościowo praca, sposób jej lektury wskazuje, że miała dla Profesora wartość merytoryczną. Dokumentuje ona nie tylko recepcję opracowania Janika, ale też warsztat pracy jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej nauki prawa XX wieku.
W zbiorach naszej biblioteki znajduje się niezwykle cenny egzemplarz książki Jerzego Fabiana Umowa o przewóz lotniczy w prawie polskim (Warszawa 1969), opatrzony odautorską dedykacją z prośbą o przyjęcie. Szczególne znaczenie ma jednak fakt, że egzemplarz ten należał do Profesora Leona Babińskiego – i nosi liczne ślady jego aktywnej lektury.
Fabian w przypisach powołuje się aż na osiem prac Babińskiego, co czyni z tej publikacji cenny przykład recepcji jego dorobku. Profesor nie pozostał biernym czytelnikiem – notował na marginesach, podkreślał, komentował. Na marginesach stron 6 i 7 pojawiają się osobiste dopiski: „bo to wszystko w Brukseli”, „a Rzym?”. Na s. 8 Babiński zaznacza fragment o równoległym kształtowaniu się zasad prawa lotniczego w ustawodawstwach krajowych.
Na s. 56 niebieskim długopisem podkreślił przepis dotyczący terminu zgłaszania uszkodzenia towaru, a na ostatniej stronie – przy spisie treści – pozostawił odręczną notatkę z odniesieniem do swojej własnej pracy o konwencji warszawskiej.
Ten egzemplarz to nie tylko źródło wiedzy o prawie lotniczym, ale i świadectwo naukowego dialogu między autorem a jego mistrzem.
Bezcenna pamiątka dla badaczy historii prawa lotniczego. Prawdziwy biały kruk!
Na stronie tytułowej egzemplarza Grundzüge der Rechtsphilosophie Gustava Radbrucha (1914) widnieje dopisek wykonany ręką Leona Babińskiego: „Berlin, 21.2.46” oraz jego imię i nazwisko.
Nie jest to suchy ślad własności, ale początek opowieści o lekturze intensywnej i osobistej. W tekście – dziesiątki podkreśleń ołówkiem, wykrzykniki obok fragmentów na stronach 19, 33, 36, 38, 104 czy 143, jakby tekst poruszał coś głębokiego lub budził sprzeciw.
Są i dopiski po niemiecku – krótkie, pojedyncze słowa na marginesach stron 30, 31 czy 140. Na s. 31 notatce towarzyszy wykrzyknik – emocja i myśl zapisana w biegu.
Kreski na marginesach wyznaczają całe akapity – jakby zaznaczono rytm intelektualnej pracy, rozdzielając to, co ważne, od tego, co konieczne.
Ta książka to świadectwo chwili, w której Radbruch przemawiał do polskiego prawnika w zrujnowanym Berlinie, tuż po wojnie.
Profesor Bohdan Winiarski (1884–1969)
Prawnik, sędzia i polityk, specjalista w dziedzinie prawa międzynarodowego.
Urodził się 27 kwietnia 1884 r. w Bohdanowie koło Łomży. Studiował prawo w Warszawie, Krakowie, Heidelbergu i Paryżu. Doktorat uzyskał w 1910 roku.
W okresie międzywojennym był profesorem i dziekanem Wydziału Prawno-Ekonomicznego Uniwersytetu Poznańskiego, uczestniczył w pracach Ligi Narodów, Międzynarodowej Komisji Odry i procesie haskim z 1929 r., gdzie reprezentował Polskę przeciwko sześciu państwom. Równolegle działał politycznie – był posłem do Sejmu z ramienia narodowej demokracji (1928–1935).
W czasie wojny został internowany, następnie wywieziony do Generalnej Guberni. Po ucieczce przez Francję trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie m.in. kierował komisją ds. klęski wrześniowej, wykładał w Oxfordzie i pełnił funkcję prezesa Banku Polskiego w Londynie.
Po wojnie wrócił do kraju. W latach 1946–1969 był sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, w tym prezydentem Trybunału (1961–1964) – jako pierwszy Polak w tej roli.
Autor wielu publikacji z zakresu prawa międzynarodowego Przetłumaczył też z francuskiego osiemnastowieczny traktat o „Prawie narodów” Emera de Vattela.
Zmarł 4 grudnia 1969 r. w Poznaniu, pochowany na Cmentarzu Junikowo.
Wśród bezcennych woluminów przechowywanych w księgozbiorze Profesora Bohdana Winiarskiego znajdują się książki, które nie tylko dokumentują historię prawa międzynarodowego, lecz także odsłaniają osobiste relacje między wybitnymi prawnikami XX wieku.
Jednym z takich wyjątkowych egzemplarzy jest książka Neutralidad: Estudio Histórico, Jurídico y Político. La Sociedad de las Naciones y el Continente Americano ante la Guerra de 1939-1940, Mexico 1940 autorstwa Isidro Fabeli – meksykańskiego dyplomaty i sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Książka, wydana w Meksyku w samym środku zawieruchy II wojny światowej, trafia do Winiarskiego z serdeczną, odręczną dedykacją: „A mi estimado y querido amigo el Sr. Bohdan Winiarski. Cordialmente, Díaz Fabela. La Haya, feb. 1947.” W tłumaczeniu: „Dla mojego szanownego i drogiego przyjaciela, pana Bohdana Winiarskiego. Z serdecznymi pozdrowieniami, Díaz Fabela. Haga, luty 1947.”
To krótki, ale głęboko symboliczny zapis – przypieczętowanie przyjaźni i współpracy dwóch prawników, którzy w Hadze budowali fundamenty powojennego ładu prawnego.
Wśród bardziej znanych nazwisk w literaturze prawniczej trudno pominąć Henry’ego Wheaton’a. Jednak w tomie Wheaton’s International Law. Vol. 2, War, wydanym w 1944 roku w Londynie, to nie nazwisko autora przyciąga największą uwagę, lecz zwięzła notatka Winiarskiego: „Londyn 13.4.44 W dniu powołania do Polskiego Wydziału Prawa na Uniwersytecie Oksfordzkim.”
Ten lakoniczny wpis zawiera w sobie cały dramat epoki: wojna, emigracja, niepewność przyszłości, a jednocześnie – niezłomne dążenie do kontynuowania tradycji akademickiej i służby ojczyźnie, choćby na obczyźnie. Dla Winiarskiego wykłady w Oksfordzie były nie tylko pracą, ale także aktem wierności wobec idei państwowości i edukacji.
Najstarszy z opisanych woluminów – La question de l’intégrité territoriale dans le Pacte de la Société des Nations Tytusa Komarnickiego – przenosi nas do czasów, gdy Liga Narodów była nadzieją na nowy, pokojowy świat. Dedykacja od autora dla Winiarskiego z grudnia 1923 roku, napisana w Paryżu, wspomina wspólnie spędzone chwile podczas IV Zgromadzenia Ligi: „Panu Profesorowi Bohdanowi Winiarskiemu na pamiątkę wspólnie spędzonych dni w czasie IV-go Zgromadzenia Ligi Narodów. Z wyrazami prawdziwej sympatji i szacunkiem oddany autor. Paryż, 11 XII 1923 r. Tytus Komarnicki”. To nie tylko pamiątka osobistej relacji, ale też świadectwo zaangażowania obu prawników w budowanie międzynarodowej wspólnoty prawnej w latach międzywojennych.
Księgi z biblioteki Bohdana Winiarskiego to coś więcej niż literatura fachowa – to opowieść o człowieku zanurzonym w wirze dziejów, który z pozycji akademickiego pulpitu i sądowej ławy w Hadze wpływał na kształt globalnej sprawiedliwości. Każda dedykacja, każda notatka to niemy świadek historii: osobistej i uniwersalnej zarazem. Winiarski, jako sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w latach 1946–1969, a w latach 1961–1964 jego prezes, należał do grona ludzi, którzy słowem, prawem i ideą próbowali nadać światu po wojnie nowy, bardziej sprawiedliwy kształt.
Profesor Cezary Berezowski (1898–1970)
Prawnik, specjalista prawa międzynarodowego, sędzia Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze.
Urodził się 15 marca 1898 roku w Odessie. Po służbie wojskowej rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie doktoryzował się w 1925 roku. Od początku łączył działalność naukową z pracą w administracji państwowej – m.in. w Prezydium Rady Ministrów. W latach 1928–1934 wykładał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a od 1935 roku – jako habilitowany docent – także na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1937 został profesorem nadzwyczajnym. Na UJ – jako docent prawa politycznego i prawa narodów (1935-1938).
W czasie wojny prowadził wykłady na tajnym Wydziale Prawa UW, a po jej zakończeniu powrócił do pracy akademickiej. Od 1946 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego. Pełnił również funkcję dziekana Wydziału Prawa (1951–1953). Równolegle przez wiele lat był związany z KUL oraz Instytutem Nauk Prawnych PAN, którym kierował w latach 1957–1968.
Jako uznany autorytet reprezentował Polskę w Stałym Trybunale Arbitrażowym w Hadze (1956–1963).
W pracy naukowej zajmował się prawem międzynarodowym publicznym oraz organizacjami międzynarodowymi. Był pionierem badań w Polsce problematyki suwerenności i roli państwa w obrocie międzynarodowym. Opracował teorię podmiotowości prawnomiędzynarodowej, a także tezę, że państwa nie są jedynymi podmiotami prawa międzynarodowego. Zajmował się genezą i organizacją ONZ. Interesował się zagadnieniami lotnictwa w prawie międzynarodowym, był wiceprzewodniczącym Komitetu Prawnego Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego. Zaprojektował konwencję o szkodach wyrządzonych osobom trzecim przez obce statki kosmiczne.
Zmarł 19 maja 1970 roku w Warszawie, pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Książka Droit international public approfondi, Dalloz 1958 autorstwa Charlesa Rousseau, jednego z najwybitniejszych francuskich specjalistów prawa międzynarodowego XX wieku i profesora Uniwersytetu Paryskiego, ma w prezentowanym egzemplarzu wyjątkową wartość historyczną i kolekcjonerską.
Przede wszystkim, pochodzi ona z kolekcji Profesora Cezarego Berezowskiego – czołowego polskiego prawnika międzynarodowego, przedstawiciela Polski w Stałym Trybunale Arbitrażowym w Hadze w latach 1956–1963.
Egzemplarz zawiera odręczną dedykację autora, Charlesa Rousseau, skierowaną do Profesora Berezowskiego: „À Monsieur le Professeur Berezowski, En témoignage très reconnaissant pour toutes ses attentions durant notre séjour à Varsovie et avec l’assurance de ma fidèle amitié. Ch. Rousseau”. (Panu Profesorowi Berezowskiemu, Z wyrazami głębokiej wdzięczności za wszelką życzliwość okazaną podczas naszego pobytu w Warszawie oraz z zapewnieniem o mojej wiernej przyjaźni. Ch. Rousseau).
Ta dedykacja świadczy o serdeczności relacji łączących obu uczonych i ich wzajemnym szacunku. Książka ta staje się dzięki temu nie tylko ważnym opracowaniem akademickim, ale również dokumentem kultury relacji międzynarodowych naukowców w epoce zimnej wojny.
Dodatkowo, książka zawiera liczne, precyzyjne odręczne notatki sporządzone atramentem – najprawdopodobniej przez samego profesora Berezowskiego. Notatki te dotyczą istotnych zagadnień z zakresu prawa międzynarodowego, m.in. prawa morza, statusu terytoriów, sił zbrojnych, zasad odpowiedzialności państw, a także zawierają krytyczne uwagi wobec niektórych interpretacji doktrynalnych. Obok wybranych zagadnień wskazano konkretne numery stron i komentarze, co świadczy o intensywnej pracy analitycznej i osobistej refleksji nad treścią publikacji.
Ten egzemplarz stanowi więc nie tylko książkę naukową, lecz także unikalny artefakt dokumentujący międzynarodowe relacje środowiska prawniczego oraz intelektualny ślad jednego z najważniejszych polskich specjalistów prawa międzynarodowego XX wieku.
W zbiorach naszej biblioteki znajduje się unikalny egzemplarz pracy Kazimierza Libery Instytucja konsula honorowego i jej wykorzystanie w polskiej służbie zagranicznej, Warszawa 1958.
Książka ta zawiera osobistą dedykację autora dla Profesora Cezarego Berezowskiego: „Na pamiątkę tak miłego okresu pracy w Dziale V Instytutu Nauk Prawnych. Autor, Warszawa, grudzień 1958”.
To nie tylko fragment osobistej historii dwóch wybitnych prawników, ale i świadectwo atmosfery, jaka towarzyszyła rozwojowi nauk prawnych w Polsce po powstaniu Instytutu Nauk Prawnych PAN w 1956 roku.
Diplomatic Investigations: Essays in the Theory of International Politics, edited by Herbert Butterfield & Martin Wight, London 1966.
To klasyczne dzieło brytyjskiej szkoły teorii stosunków międzynarodowych, zawierające eseje tak uznanych autorów jak Hedley Bull, Michael Howard czy G. F. Hudson, stanowi fundament refleksji nad naturą i funkcjonowaniem dyplomacji oraz polityki międzynarodowej.
Egzemplarz pochodzi z osobistej biblioteki Profesora Cezarego Berezowskiego, o czym świadczy jego odręczny podpis oraz numer katalogowy „Nr 470”.
To nie tylko książka, ale świadectwo intelektualnych zainteresowań jednego z najwybitniejszych polskich uczonych w dziedzinie prawa międzynarodowego.
Profesor Jerzy Sawicki (1910–1967)
Prawnik, specjalista w dziedzinie prawa karnego i prawa międzynarodowego, jeden z najważniejszych polskich oskarżycieli w procesach zbrodniarzy hitlerowskich po II wojnie światowej.
Urodził się 23 stycznia 1910 r. w Gródku Jagiellońskim w rodzinie żydowskiej jako Izydor Reisler. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, w 1936 roku złożył egzamin adwokacki i prowadził samodzielną praktykę.
W 1944 roku został mianowany wiceprokuratorem Sądu Specjalnego w Lublinie i uczestniczył jako oskarżyciel w procesie załogi obozu na Majdanku. Był członkiem polskiej delegacji na procesy norymberskie i jednym z głównych prokuratorów Najwyższego Trybunału Narodowego, oskarżając m.in. Arthura Greisera, Josefa Bühlera i członków załogi Auschwitz.
Równolegle z pracą w organach ścigania rozwijał karierę naukową. W latach 1948–1950 był profesorem na Uniwersytecie Łódzkim, a od 1952 r. na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie kierował Katedrą Prawa Karnego Materialnego. W 1957 r. uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Z czasem podejmował nowe tematy badawcze, m.in. problem błędu lekarskiego i ryzyka w prawie karnym.
Był także aktywnym publicystą, publikował felietony prawne pod pseudonimami Barbara Szymczak i „Lex”.
W 1966 r. Uniwersytet Humboldta w Berlinie uhonorował go tytułem doktora honoris causa.
Zmarł 5 czerwca 1967 r. w Brukseli. Pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Książka Jana Gwiazdomorskiego Polskie prawo małżeńskie: zarys dla nieprawników (Kraków 1948) to niepozorny, popularnonaukowy przewodnik po dekrecie z 1945 roku, który unifikował i radykalnie zmieniał zasady zawierania oraz rozwiązywania małżeństw w powojennej Polsce. Jednak egzemplarz z księgozbioru Profesora Jerzego Sawickiego ma wyjątkowy charakter – to nie tylko książka, lecz także niemal rękopiśmienny komentarz jej czytelnika.
Na stronie tytułowej widnieje odręczny wpis: „Autor prosi o przyjęcie” – możliwe więc, że Gwiazdomorski sam przekazał książkę Profesorowi.
Zawarte w niej liczne podkreślenia, przekreślenia i znaki marginalne – wykonane głównie żółtym flamastrem – wskazują, że tekst był uważnie analizowany, a momentami nawet kontestowany.
Przekreślenie całego akapitu definiującego strukturę prawa małżeńskiego (s. 6) czy skreślenie stwierdzenia o nierozerwalności małżeństwa (s. 10) mogą sugerować krytykę sformułowań uznanych przez czytelnika za niefortunne lub nieścisłe.
Szczególne zainteresowanie budzi marginalna adnotacja przy przepisie zakazującym żołnierzom zawierania małżeństw bez zgody przełożonych: „Oficerowie, podoficerowie i szeregowi Wojska Polskiego i Polskiej Marynarki Wojennej nie mogą zawrzeć małżeństwa bez zezwolenia swych władz przełożonych.” Podkreśla to uwagę Profesora wobec ingerencji państwa (i wojska) w życie prywatne obywateli.
W świetle działalności naukowej i dydaktycznej Jerzego Sawickiego, te odręczne ślady w książce pozwalają spojrzeć na nią jak na narzędzie pracy, polemiki i refleksji nad zmieniającym się prawem rodzinnym w Polsce Ludowej.
W egzemplarzu książki Gerichtliche Psychiatrie (Berlin 1959), należącym do księgozbioru Profesora Jerzego Sawickiego, odnaleziono niezwykłą wkładkę – trzy numery Schweizerische Ärztezeitung (Szwajcarskiej Gazety Lekarskiej) z 22 stycznia, 5 lutego i 12 marca 1954 roku. Wszystkie poświęcone są kontrowersyjnemu tematowi narkoanalizy w psychiatrii sądowej, czyli użyciu środków takich jak pentotal sodu – znany jako „serum prawdy” – w celu wydobycia zeznań.
Autorem kluczowego tekstu pt. „Zum Problem der Verwendung der Narko-Analyse in der gerichtlichen Psychiatrie” jest Hans Binder, który z chirurgiczną precyzją analizuje prawne, psychologiczne i etyczne wątpliwości związane z tą praktyką. Artykuł nie pozostawia złudzeń: narkoanaliza to narzędzie ryzykowne, niepewne i trudne do pogodzenia z zasadą dobrowolności zeznań.
Ołówkiem zaznaczono całe akapity – najpewniej przez samego Profesora Sawickiego – w tym fragmenty dotyczące możliwości fałszywych przyznań do winy, osłabionej wiarygodności wypowiedzi pod wpływem narkozy, a także wyraźnego zakazu stosowania środków przymusu, zapisanego w § 154 Zuryskiego Kodeksu Postępowania Karnego.
To znalezisko nie jest tylko archiwalnym dodatkiem do książki. To świadectwo prawniczej pasji, refleksji nad granicami odpowiedzialności i dowód na to, że naukowa czujność potrafiła wyprzedzać swój czas – stawiając pytania, które do dziś nie straciły aktualności.
W zbiorach profesora Jerzego Sawickiego znajduje się wyjątkowy egzemplarz drugiego tomu Tratado de Derecho Penal autorstwa Luisa Jiméneza de Asúy – wybitnego hiszpańskiego prawnika, który po wojnie domowej osiadł w Argentynie i tam kontynuował pracę naukową na emigracji. Choć samo dzieło – siedmiotomowy traktat o prawie karnym – uznawane jest za jedno z najważniejszych osiągnięć XX-wiecznej myśli prawniczej, to ten konkretny egzemplarz kryje w sobie dodatkową wartość: osobistą dedykację.
Na stronie przedtytułowej widnieje odręczny wpis: „A Mr le Prof. Jerzy Sawicki, avec la cordiale amitié de Luis Jiménez de Asúa, Buenos Aires le 29 avril 1958” („Panu prof. Jerzemu Sawickiemu, z serdeczną przyjaźnią – Luis Jiménez de Asúa, Buenos Aires, 29 kwietnia 1958”).
To zaledwie jedno zdanie, ale niesie ze sobą potężne znaczenie – jest dowodem na to, że więzi naukowe i ludzkie potrafią przekraczać granice państw, oceany i ustroje polityczne. W czasach, gdy świat był głęboko podzielony, a kontakt między kontynentami nie należał do łatwych, ta książka stała się symbolicznym mostem – świadectwem przyjaźni budowanej na gruncie wspólnej pasji: prawa.
Profesor Karol Koranyi (1897–1964)
Historyk prawa, bibliofil, znawca etnologii prawniczej.
Urodził się 18 lutego 1897 roku we Lwowie. Studia prawnicze rozpoczął w 1915 roku w Wiedniu, ale przerwała je służba wojskowa w armii austro-węgierskiej podczas I wojny światowej. Po wojnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Jana Kazimierza, gdzie w 1922 roku uzyskał stopień doktora prawa. Równolegle studiował historię i etnologię. Od 1923 roku pracował naukowo na UJK, a w 1931 roku habilitował się na podstawie pracy o średniowiecznym prawie spadkowym. Publikował zarówno z zakresu historii prawa, jak i etnologii prawnej.
Po II wojnie światowej został powołany na stanowisko profesora organizowanego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie był m.in. rektorem (1948–1951) i współtwórcą oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Współtworzył Wydział Praw tej uczelni, kierował Katedrą Historii Prawa na Zachodzie Europy (1945–1951) oraz Katedrą Prawa Państwowego (1947–1949). Wykładał również na uniwersytetach Jagiellońskim i Warszawskim.
W 1952 roku przeniósł się do Warszawy, wykładał na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1957 roku pracował w Instytucie Nauk Prawnych PAN, a następnie w Instytucie Historii PAN.
Jako autor sześciotomowej Powszechnej historii państwa i prawa (1951–1955) stworzył dzieło wyjątkowe rozmachem i erudycją, znacznie przekraczające dydaktyczne potrzeby. Uchodził za autorytet nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach europejskich.
Zmarł 23 września 1964 roku w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Wśród księgozbioru Profesora Karola Koranyi znajduje się wyjątkowy egzemplarz rzadkiej publikacji z XIX wieku, wydanej w Warszawie w 1868 roku pt. O znaczeniu prawa rzymskiego i rzymsko-bizantyjskiego u narodów słowiańskich. W dodatku Eksperta serbskie z praw rzymsko-bizantyjskich / wyłożył, objaśnił i wydał R. Hube. Książka ta jest świadectwem nie tylko zainteresowań naukowych właściciela, ale i losów europejskiej kultury prawniczej.
Egzemplarz sygnowany jest oficjalną pieczęcią z imieniem i nazwiskiem Profesora oraz jego adresem zamieszkania: „Doc. Dr. Karol Koranyi Lwów, ul. Sykstuska 17”, umieszczoną na odwrocie strony tytułowej. Ponadto, na trzech kolejnych stronach znajdują się pieczęcie imitujące odręczny podpis właściciela.
Lektura książki zdradza aktywność użytkownika: wiele fragmentów zostało podkreślonych niebieskim lub różowym ołówkiem, m.in. na stronach 53–60. Ołówkowe znaki pojawiają się także na marginesach, np. obok rozdziału „Szlązk” na s. 46 czy na s. 60–61, 63, 67 i 68 – niczym naukowe graffiti, świadczące o głębokim zaangażowaniu w treść. Wszystko to pokazuje, że książka była intensywnie studiowana, a może i używana podczas wykładów czy prywatnych badań.
Prawdziwą perełką są jednak dwie włożone na końcu książki wycinki prasowe z niemieckiej gazety wydanej w czasie okupacji.
Pierwszy z nich to artykuł pt. „Deutsche Glockengießer werkten in Polen” (Niemieccy ludwisarze działali w Polsce), opublikowany 16 września (prawdopodobnie 1942 roku). Artykuł omawia działalność niemieckich mistrzów odlewu dzwonów na terenach Generalnego Gubernatorstwa, zwłaszcza w Krakowie. Autor opisuje najstarsze zachowane dzieła sztuki ludwisarskiej, m.in. słynny dzwon „Herman” z 1271 roku, który pierwotnie znajdował się na wieży mariackiej na Wawelu.
W artykule wymieniono około 80 dzwonów z czasów średniowiecza, z czego 70 znajduje się w Krakowie. Część dzwonów z Krakowa była wysyłana na Węgry, co świadczy o szerokim zasięgu działalności niemieckich ludwisarzy.
Towarzyszy artykułowi czarno-biały obrazek z podpisem: “Das Taufbecken der hl. Kreuzkirche in Krakau, das von Johann Freudenthal aus der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts stammt.”(Chrzcielnica kościoła Św. Krzyża w Krakowie, wykonana przez Johanna Freudenthala z pierwszej połowy XV wieku.).
Drugi artykuł, zatytułowany „Nürnberger Glockengießer in Lemberg” („Norymberski ludwisarz we Lwowie”), datowany na 17 września, opisuje osiągnięcia mistrza sztuki ludwisarskiej Hansa Behama z Norymbergi, twórcy największego dzwonu tamtych czasów w katedrze lwowskiej. Artykułowi towarzyszy zdjęcie przedstawiające odlaną przez niego część wielkiego dzwonu, stanowiące ilustrację tekstu.
Na końcu wycinka ołówkiem dopisano cyfry, które wyglądają na rok 1942. Nie możemy mieć całkowitej pewności, czy oznaczają one datę publikacji, czy moment wycięcia artykułu z gazety – jednak wszystko wskazuje na to, że teksty, które zainteresowały Profesora Karola Koranyiego, powstały właśnie w czasie II wojny światowej.
Egzemplarz prawniczego studium Izraela Bleia Umowa przedwstępna: studjum z prawa cywilnego, Lwów 1936 jest opatrzony odręczną dedykacją autora, złożoną w dniu 26 października 1936 roku we Lwowie: “Jaśnie Wielmożnemu Panu Profesorowi Karolowi Koranyiemu z prośbą o łaskawe przyjęcie autor. Lwów, 26. X. 1936 r.”.
W książce znajdują się pieczęcie własnościowe Profesora, rozmieszczone na stronach 15 i 63. Egzemplarz na s. 15 oraz 63 sygnowany jest oficjalną pieczęcią z imieniem i nazwiskiem Profesora oraz jego adresem zamieszkania: „Prof. Uniw. Dr. Karol Koranyi Warszawa” – na górze strony, a na dole s. 15 pieczątką ze wskazaniem ulicy: „Prof. Dr. Karol Koranyi Warszawa, Brzozowa 10 m. 11”. Dodatkowo na początku książki umieszczono pieczątkę imitującą odręczny podpis Koranyiego.
Ślady użytkowania wskazują na aktywną lekturę: na stronach początkowych widoczne są podkreślenia wykonane zwykłym ołówkiem kancelaryjnym. Na marginesie strony 11 odnotowano wykrzyknik, a szczególnie zaakcentowano zdanie: „Pactum de contrahendo nie istnieje!”
Między stronami 16 i 17 wsunięto pojedynczą, czystą kartkę w kratkę wyrwaną z zeszytu – być może przeznaczoną na notatki.
Egzemplarz stanowi świadectwo naukowych zainteresowań Profesora Koranyiego.
E. Boutmy, Rozwój ustroju i stosunków politycznych Anglii, przeł. z francuskiego J. L. Popławski, Warszawa 1893.
Egzemplarz pochodzący z księgozbioru Profesora Karola Koranyiego liczy 158 stron. Ślady intensywnej lektury widoczne są niemal na każdej z nich – tekst został podkreślony zwykłym ołówkiem kancelaryjnym, a miejscami także ołówkiem w kolorze różowym.
Na marginesach pojawiają się liczne kreski, krzyżyki, kropki oraz inne znaki interpretacyjne.
Na stronie 41 Koranyi umieścił znak zapytania przy zdaniu dotyczącym subinfeudacji w Anglii końca XIII wieku, oraz wprowadził pytajnik bezpośrednio w tekst: „W 1290 r. prawodawca znosi sub-infeodacyjne i przy tej sposobności zezwala każdemu człowiekowi wolnemu, który ? nie jest wasalem bezpośrednim króla, sprzedawać w całości lub częściowo swą posiadłość, nawet bez zgody seniora”. Podkreśla to krytyczną, uważną metodę lektury profesora.
Egzemplarz nosi aż jedenaście znaków proweniencyjnych Koranyiego:
Ponadto na odwrocie strony tytułowej widnieje pieczęć wskazująca wcześniejsze miejsce zamieszkania profesora w Toruniu – przy ulicy Szymanowskiego 20 m. 4.
Lektura Rozwoju ustroju i stosunków politycznych Anglii doskonale wpisywała się w naukowe zainteresowania Koranyiego – jako historyk prawa badał on ewolucję instytucji prawnych i ustrojowych, co w tym egzemplarzu widać dzięki ołówkowym adnotacjom oraz systematycznej pracy z tekstem.
Profesor Ludwik Ehrlich (1889–1968)
Prawnik, specjalista w dziedzinie prawa międzynarodowego publicznego, historii prawa międzynarodowego, historii doktryn politycznych i prawnych.
Urodził się 11 kwietnia 1889 roku w Tarnopolu. Ukończył studia prawnicze we Lwowie, gdzie w 1912 roku uzyskał doktorat, a w 1920 habilitował się na UJK.
Pracował m.in. jako dyplomata w Nowym Jorku, wykładowca w Berkeley, Hadze, Pradze, Bukareszcie, Jassach i in. i sędzia ad hoc w Międzynarodowym Trybunale Sprawiedliwości w Hadze (1927–1928).
Był autorem pierwszego polskiego podręcznika prawa międzynarodowego publicznego (Prawo narodów, 1927). Przedstawił teorię o powstaniu polskiej szkoły prawa narodów w Krakowie na początku XV wieku.
W 1945 roku rozpoczął zajęcia dydaktyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w roku następnym został mianowany profesorem zwyczajnym UJ i kierownikiem Katedry Prawa Narodów oraz Szkoły Nauk Politycznych (1946–1949). Do jego najważniejszych prac z tego okresu należą: Interpretacja traktatów (Warszawa 1957) oraz Prawo międzynarodowe (Warszawa 1958). Po wojnie występował jako biegły w procesach zbrodniarzy wojennych: Trybunał Norymberski przyjął jego doktrynę o odpowiedzialności za niemieckie zbrodnie na terytorium Polski przy ustalaniu zakresu odpowiedzialności indywidualnej oraz współpracował ze Stałym Trybunałem Rozjemczym w Hadze.
Zmarł 31 października 1968 roku w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Profesor Ludwik Ehrlich nie tylko pisał o prawie, ale również z niezwykłą skrupulatnością czytał i analizował książki ze swojej biblioteki. Ślady tej intensywnej pracy intelektualnej zachowały się w wielu egzemplarzach, a niektóre z nich opowiadają fascynujące historie.
Egzemplarz książki „Ostpolitik” a samostanowienie narodów (Warszawa 1963) otrzymał Ehrlich bezpośrednio od autora, wraz z elegancką dedykacją: „Wielce Czcigodnemu Panu Profesorowi Ludwikowi Ehrlichowi z prośbą o przyjęcie” (15 lipca 1963). Ten gest pokazuje wysoką pozycję Profesora w środowisku naukowym, ale też jego żywe zainteresowanie problematyką narodowościową i polityką międzynarodową w Europie.
W egzemplarzu pracy Mariana Zimmermanna Pojęcie administracji publicznej a „swobodne uznanie” (Poznań 1959) Profesor Ehrlich nie ograniczył się do czytania – stał się redaktorem tekstu. Niebieskim długopisem poprawiał błędy: na stronie 17 zmienił „zwolenników” na „zwolennikom”, usuwał zbędne litery („omawiające” bez „e”), a na kolejnych stronach (21, 27, 40, 42) śmiało ingerował w gramatykę i styl autora. Tekst został wręcz „prześwietlony” przez jego wymagające oko. Sam wpis dedykacyjny zdradza osobistą relację: „Czcigodnemu i Drogiemu Panu Profesorowi Ludwikowi Ehrlichowi z serdecznymi wyrazami autor”.
Monumentalne dzieło Grotiusa (O prawie wojny i pokoju: trzy księgi w których znajdują wyjaśnienie prawo natury i prawo narodów a także główne zasady prawa publicznego. [T.] 1, Warszawa 1957), liczące 570 stron, stało się dla Ehrlicha prawdziwym polem do dyskusji. Tekst został intensywnie podkreślony ołówkiem kancelaryjnym i miejscami niebieskim długopisem. Na marginesach Profesor notował własne uwagi, a jego ironiczne „he, he” obok refleksji o braku konsultacji z Bogiem na stronie 113 zdradza błyskotliwy dystans i poczucie humoru.
Książka ta trafiła do niego bezpośrednio od tłumacza, Remigiusza Bierzanka, z osobistą dedykacją: „Pan Dziekan Ludwik Ehrlich. Tłumacz prosi o przyjęcie. Warszawa, 27 marca 1957”.
W księgozbiorze Profesora każda książka opowiada historię nie tylko intelektualnych zainteresowań, ale i osobistego zaangażowania w kształtowanie nauki prawa międzynarodowego w Polsce.
Profesor Manfred Lachs (1914–1993)
Prawnik i dyplomata, sędzia i prezes Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, jeden z twórców współczesnego prawa międzynarodowego.
Urodził się 21 kwietnia 1914 roku w Stanisławowie. Studiował dyplomację w Wiedniu, a następnie prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1937 roku uzyskał doktorat. Uzupełniał wykształcenie m.in. na Uniwersytecie w Nancy, Uniwersytecie Cambridge i London School of Economics. Lata II wojny światowej spędził w Wielkiej Brytanii, gdzie współpracował z rządem RP na uchodźstwie i służył jako doradca prawny w Polskich Siłach Zbrojnych.
Po wojnie pracował jako radca prawny polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Paryżu. Od 1947 roku pełnił funkcje dyplomatyczne w MSZ, a od 1952 roku był profesorem prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Warszawskim. Kierował Instytutem Nauk Prawnych PAN, był członkiem PAN oraz Komisji Kodyfikacyjnej przy Ministrze Sprawiedliwości.
Na arenie międzynarodowej reprezentował Polskę w ONZ, m.in. jako przewodniczący Komitetu Prawnego Zgromadzenia Ogólnego i Podkomitetu Prawnego Komitetu ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej. W 1967 roku został sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, którego prezesem był w latach 1973–1976. Pozostał sędzią aż do śmierci, będąc najdłużej urzędującym sędzią w historii Trybunału.
Zajmował się m.in. prawem wojny, prawem traktatów i prawem kosmicznym – w tej ostatniej dziedzinie uchodzi za pioniera i „ojca prawa kosmicznego”.
Był doktorem honoris causa wielu uczelni na świecie, m.in. Uniwersytetu Śląskiego. W 1975 roku otrzymał prestiżową nagrodę ONZ dla wybitnego prawnika.
Zmarł 14 stycznia 1993 roku w Hadze i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Wśród wielu cennych tomów zgromadzonych przez Profesora Manfreda Lachsa znajduje się intrygujący egzemplarz książki To Suppress the Crime of War: The Henri-Demont 1908 Plan Enlarged and Proposed to the Allies in 1918 autorstwa Henriego Demonta, wydany w Paryżu w 1934 roku. Choć na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że książka została napisana specjalnie dla Profesora, dedykacja zdradza coś zupełnie innego.
Na stronie przedtytułowej widnieje bowiem wpis w języku francuskim: À Monsieur le Rédacteur en Chef de The Times sympathique hommage, co możemy przetłumaczyć jako: „Panu Redaktorowi Naczelnemu The Times – wyrazy sympatycznego hołdu”. To świadczy o tym, że książka pierwotnie była przeznaczona dla zupełnie innej osoby – jednego z czołowych przedstawicieli brytyjskiej prasy.
Jak zatem publikacja z tak osobistą dedykacją trafiła do księgozbioru sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze? Istnieje kilka możliwych wyjaśnień. Lachs mógł nabyć egzemplarz na aukcji, w antykwariacie, lub otrzymać go od osoby trzeciej – być może od samego redaktora lub jego spadkobierców. Inną możliwością jest to, że książka została przekazana Lachsowi jako część większej kolekcji dokumentów lub księgozbioru, bez świadomości wcześniejszej dedykacji.
Fakt, że Lachs zachował ten egzemplarz i oznaczył go pieczątką „Z daru Prof. Manfreda Lachsa, Sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze”, sugeruje, że niezależnie od pierwotnego adresata, uznał tę publikację za cenną – zarówno ze względu na jej tematykę (odpowiedzialność za zbrodnie wojenne), jak i kontekst historyczno-prawny.
Unikatowy egzemplarz książki E. McWhinney’ego Peaceful Co-Existence and Soviet-Western International Law (1962).
Egzemplarz tej ważnej pracy z zakresu porównawczego prawa międzynarodowego wyróżnia się szczególną dedykacją, napisaną odręcznie przez autora: „To Professor Manfred Lachs, with the compliments of the author – Sincere greetings, Toronto, January 5th, 1963”
(Dla Profesora Manfreda Lachsa, z wyrazami szacunku od autora, serdeczne pozdrowienia, Toronto, 5 stycznia 1963 r.)
Dedykacja ta świadczy o osobistym kontakcie pomiędzy dwoma wybitnymi postaciami świata prawa: Edwardem McWhinneyem – kanadyjskim ekspertem prawa międzynarodowego i doradcą ONZ, oraz Manfredem Lachsem – polskim prawnikiem, dyplomatą, sędzią i wieloletnim prezesem Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, współtwórcą nowoczesnego prawa międzynarodowego.
Na stronie 967 nadbitki znajduje się podkreślony fragment tekstu przez Profesora Lachsa: “methods for reaching agreement on substantive issues in the form of procedure, remembering that, in our own history of the West, substantive law principles had a habit of development in the interstices of procedural law.” („metody osiągania porozumienia w kwestiach merytorycznych w formie procedury, pamiętając, że w naszej własnej historii Zachodu zasady prawa materialnego miały tendencję do rozwijania się w szczelinach prawa proceduralnego.”)
Ten zaznaczony fragment doskonale oddaje zainteresowania Profesora Lachsa – balansowanie między treścią a formą prawa, oraz jego wnikliwe podejście do ewolucji norm międzynarodowych.
To nie tylko egzemplarz z dedykacją – to również ślad myśli, refleksji i zawodowych zainteresowań człowieka, który współkształtował powojenny porządek prawny świata.
Wyjątkowy egzemplarz książki Constitutional Law, being the Seventh Edition of Ridges’ Constitutional Law of England autorstwa A. Berriedale’a Keitha (Londyn, 1939).
To wydanie stanowi siódmą edycję klasycznego podręcznika brytyjskiego prawa konstytucyjnego, którego autorem był pierwotnie F.A. Ridges. Po jego śmierci dzieło było kontynuowane i aktualizowane przez wybitnego konstytucjonalistę A. Berriedale’a Keitha, który opracował niniejszą wersję z 1939 roku, dostosowując ją do ówczesnych realiów prawnych.
Egzemplarz wyróżnia się nie tylko wartością merytoryczną, ale również unikatowymi cechami świadczącymi o jego wyjątkowej historii. Na karcie tytułowej znajduje się własnoręczny podpis oraz odcisk suchej pieczęci z imieniem i nazwiskiem: „Dr. Manfred Lachs D.P.SC”, co czyni tę książkę rzadkim świadectwem jej właściciela.
Dodatkowo wolumin opatrzony jest pieczątką: „Z daru Prof. Manfreda Lachsa, Sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze”.
To więcej niż książka – to fragment historii prawniczego świata, zamknięty między okładkami.
Profesor Mieczysław Sośniak (1920–1991)
Prawnik cywilista, specjalista w zakresie prawa prywatnego międzynarodowego, odpowiedzialności cywilnej oraz prawa przewozowego, organizator i pierwszy dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego.
Urodził się 1 stycznia 1920 roku we Lwowie. Tam ukończył Konserwatorium Państwowe i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza, które kontynuował podczas wojny w ramach tajnego nauczania na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiując równocześnie filozofię.
Po wojnie został asystentem w Katedrze Prawa Cywilnego UJ i pracował w krakowskim oddziale Prokuratorii Generalnej RP. W 1948 roku uzyskał stopień doktora, a habilitował się w 1957 roku. Tytuł profesora uzyskał w 1973.
W 1965 roku zorganizował Filię Wydziału Prawa UJ w Katowicach, przekształconą później w Wydział Prawa i Administracji UŚ. Był jego pierwszym dziekanem (1968–1969) i ponownie pełnił tę funkcję w latach 1986–1990. Kierował także Katedrą Prawa Cywilnego oraz Instytutem Prawa Sądowego.
Opublikował około 200 prac naukowych, w tym liczne monografie, podręczniki i artykuły z zakresu prawa cywilnego, przewozowego, międzynarodowego prywatnego i teorii umów. Był członkiem wielu prestiżowych towarzystw naukowych, m.in. PAN, Śląskiego Instytutu Naukowego, Towarzystwa Prawa Karnego i Association Henri Capitant.
Zmarł 13 września 1991 roku w Katowicach. Pochowany został na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej.
Wykład prawa handlowego przez J. A. Rogrona adwokata przy Radzie stanu i przy sądzie kasacyjnym francuzkim / przeł. Jan Szymanowski z dodaniem przypisów z najcelniejszych autorów czerpanych, jako też własnych uwag zastosowanych do prawodawstwa i jurisprudencyi krajowych, Warszawa 1848 r.
Ten niemal dwustuletni tom to nie tylko przekład francuskiego podręcznika prawa handlowego, lecz także świadectwo sposobu, w jaki polscy prawnicy XIX wieku interpretowali europejskie doktryny – i jak późniejsi czytelnicy, jak Prof. Mieczysław Sośniak, odnosili się do nich z własnej perspektywy naukowej.
Książka zawiera liczne adnotacje Profesora Sośniaka, wykonane ołówkiem kancelaryjnym oraz kolorowymi przyborami, co czyni ją unikalnym egzemplarzem użytkowym z warstwą intelektualną.
Na pierwszej stronie kwadratowym nawiasem zaznaczył znamienny cytat o błędnym rozumieniu i wykładni prawa handlowego w Polsce: „nie zawsze należycie pojmowano i tłumaczono, a ztąd nie zawsze właściwy kierunek jurisprudencyi nadawano”.
Na stronie czwartej – pojawia się silnie zaznaczone (czerwonym długopisem) nazwisko czterech klasyków europejskiego prawa handlowego: Pardessus, Delvincourt, Vincens, Fremery. To swoisty kanon cytowany przez Rogrona.
We wstępie (s. 8) Profesor użył dwóch pionowych kresek na marginesie oraz podkreślenia w tekście, by wydzielić frazę: „prawo więc urządzające stosunki handlowe, jest prawem wyjątkowem”.
W rozdziale o księgach handlowych (s. 26) różowym ołówkiem zaznaczono fragment o tym, że każdy handlujący „obowiązany jest listy które odbiera w paczki zbierać, a te które posyła w księgę przepisywać”.
Na kolejnych stronach (28–29) Sośniak wyróżnia myśli autora o funkcji tzw. ksiąg-kopii listów.
Wreszcie, na s. 135, zwykłym ołówkiem na marginesie oznaczony został fragment, który Profesor uznał za kluczowy: „list przewozowy stanowi kontrakt” – jedno z fundamentalnych stwierdzeń w doktrynie prawa transportowego.
Egzemplarz nosi także własnoręczną parafkę Sośniaka.
Ta książka to żywy dokument świadczący o tym, jak polscy prawnicy analizowali i reinterpretowali europejskie tradycje prawne. Dzięki odręcznym notatkom Profesora, nabiera ona cech niemal pamiętnika prawniczego czytelnika.
Tom pierwszy dzieła doktora prawa, docenta Uniwersytetu Lwowskiego i adwokata krajowego Ernesta Tilla Wykład nauk ogólnych prawa prywatnego austriackiego, Lwów 1884 to nie tylko jeden z klasycznych podręczników prawa cywilnego monarchii habsburskiej, lecz również wyjątkowy świadek historii akademickich bibliotek i indywidualnej pracy naukowej.
Pierwotnie należał do Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, o czym świadczą liczne pieczęcie. Potem wszedł do księgozbioru Profesora Mieczysława Sośniaka.
Tom zdradza oznaki intensywnego, wnikliwego użytkowania – niemal każda strona została opatrzona podkreśleniami wykonanymi ołówkiem kancelaryjnym, co świadczy o tym, że książka była nie tylko czytana, ale studiowana z dużą uwagą.
Na przykład: na s. 290 i 453 znajdują się krótkie komentarze na marginesach – znak, że czytelnik nie tylko przyswajał treść, ale i wchodził z nią w dialog.
System des heutigen Römischen Rechts. Bd. 8 / Friedrich Carl von Savigny, Berlin 1849.
Ósmy tom Systemu współczesnego prawa rzymskiego Friedricha Carla von Savigny’ego to nie tylko dzieło klasyka, lecz także niemal muzealny obiekt.
Bogato zdobiona książka w kartonowym futerale należała najpierw do Prof. Karola Przybyłowskiego. Na karcie przedtytułowej znajduje się jego odręczna dedykacja dla Sośniaka: „Kochanemu Memu Koledze Prof. Dr Mieczysławowi Sośniakowi na pamiątkę dnia 4.X.1970”.
Tuż nad nią – poruszająca notatka odręczna: „Uszkodzona odłamkiem bomby lotniczej w nocy 30.IV na 1.V.1944 (ul. Czereśniowa we Lwowie)”.
Książka z raną na pierwszych kartach, lecz ocalałym duchem – świadek wojny, losów naukowców i międzyludzkich więzi.
Wewnątrz znajdują się podkreślenia ołówkiem kancelaryjnym na ss. 32, 110 i 111, choć nie sposób dziś rozstrzygnąć, któremu z Profesorów je przypisać. Być może ta wielowarstwowość głosów – autora, właścicieli, czasu – czyni ten tom jednym z najbardziej symbolicznych obiektów w księgozbiorze Profesora Sośniaka.
Profesor Roman Longchamps de Bérier (1883–1941)
Prawnik cywilista, członek Komisji Kodyfikacyjnej RP, ostatni rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
Urodził się 9 sierpnia 1883 roku we Lwowie. Ukończył prawo na Uniwersytecie Lwowskim (1905), tam też doktoryzował się i habilitował. Studiował także w Berlinie. Od 1920 był profesorem prawa cywilnego UJK, a od 1939 rektorem tej uczelni.
Współpracował z Komisją Kodyfikacyjną RP, przygotowując projekt kodeksu zobowiązań, którego uzasadnienie stało się klasyką polskiej myśli prawniczej (Zobowiązania, Lwów 1934–1939). Wykładał też na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, działał naukowo w Polsce i za granicą.
Zginął 4 lipca 1941 roku zamordowany przez Niemców w tzw. masakrze profesorów lwowskich.
Wydanie drugie Ustawy o postępowaniu karnem z dnia 23 maja 1873 r. razem z odnoszącemi się do niej ustawami i rozporządzeniami, opracowane przez Juliusza Makarewicza i wydane w Krakowie w 1904 roku, stanowi niezwykle interesujący egzemplarz prawniczy nie tylko z uwagi na swoją treść, ale również przez wzgląd na unikalne ślady użytkowania pozostawione przez wybitnego polskiego prawnika, Profesora Romana Longchampsa de Bériera.
Na stronie tytułowej widnieje jego parafka, a cały egzemplarz zawiera liczne podkreślenia i zaznaczenia wykonane ołówkiem, wskazujące na intensywną pracę z tekstem.
Szczególną wartość historyczną i merytoryczną ma odręczna notatka Profesora, umieszczona na małej kartce z zeszytu. Dotyczy ona § 7 ustawy na stronie 20 – akapitu przekreślonego przez użytkownika: „§ 7. Kary pieniężne, postanowione w niniejszej ustawie, których ciągnąć nie można od skazanych, zamienione być powinny na karę aresztu, licząc po jednym dniu za każde pięć złotych. Na prośbę skazanego według tej samej miary zamienić należy na areszt kary pieniężne, jeżeliby jego położeniu majątkowemu, albo jego zarobkowi z którego się utrzymuje, dotkliwy sprawiały uszczerbek. Wszystkie kary pieniężne użyte być mają na wsparcia więźniów ubogich w chwili ich uwolnienia z więzienia, szczególnie w tym celu, aby im dopomódz do zajęcia się jakimś uczciwym zarobkiem. Użycie ich uregulują rozporządzenia”.
Oryginalny zapis o zamianie kar pieniężnych na areszt został przez Profesora Romana Longchampsa de Bériera skrócony i zredagowany w duchu większej precyzji prawnej oraz poszanowania indywidualnej sytuacji skazanego. Proponowana przez niego wersja zakłada, że kara aresztu powinna być „odpowiednia”, z uwzględnieniem zarówno wysokości grzywny, jak i osobistych warunków skazanego, jednak nie mogłaby przekraczać sześciu tygodni.
W notatce Profesor przywołuje zaktualizowaną wersję przepisu, formułując ją zgodnie z nowszymi tendencjami legislacyjnymi: „§ 7. Kary pieniężne, postanowione w niniejszej ustawie, których ciągnąć nie można od skazanych, zamienione być powinny na odpowiednią karę aresztu przy uwzględnieniu wysokości kary pieniężnej i stosunków osobistych skazanego, nie przekraczającą wszakże 6-ciu tygodni.”
Ten osobisty komentarz do ustawy, sporządzony przez wybitnego prawnika i wykładowcę, świadczy o jego aktywnym udziale w analizie i interpretacji przepisów prawa karnego oraz o krytycznym stosunku do obowiązujących rozwiązań legislacyjnych.
Egzemplarz ten stanowi zatem cenne źródło dla historyków prawa oraz badaczy myśli prawnej XX wieku w Polsce.
W egzemplarzu książki Stan cywilny jako przedmiot ochrony karnej autorstwa Ludwika Dworzaka, wydanej we Lwowie w 1931 roku, znajduje się odręczna, pełna elegancji dedykacja skierowana do Profesora Romana Longchampsa de Bériera – wybitnego prawnika, rektora Uniwersytetu Jana Kazimierza i jednej z ofiar Zbrodni Lwowskiej z lipca 1941 roku, kiedy to Niemcy zamordowali przedstawicieli lwowskiej elity intelektualnej.
Autor, z najwyższym szacunkiem, pisze: „Jaśnie Wielmożnemu Panu Prof. D. Romanowi Longchamps de Bérier z prośbą o przyjęcie i wyrazem najgłębszego poważania”, opatrując dedykację datą 15 września 1931 roku.
Ten osobisty wpis ukazuje nie tylko akademicką więź między dwoma uczonymi, ale także bezcenny materialny ślad życia naukowego przedwojennego Lwowa.
W egzemplarzu książki Polskie prawo zobowiązań (część ogólna). Projekt wstępny z motywami autorstwa Ernesta Tilla, wydanej we Lwowie w 1923 roku odnaleziono nietypową zakładkę – kartkę z kalendarza z imionami Euzebiusza i Alfreda, oznaczoną datą „poniedziałek, 14 sierpnia”. Co ciekawe, taka konfiguracja kalendarzowa przypadała m.in. w latach 1933 i 1939.
Możliwe zatem, że to właśnie w jednym z tych lat Profesor czytał lub analizował dzieło Tilla i włożył kartkę jako tymczasową zakładkę. Ten drobny ślad użytkowania książki daje nam rzadką możliwość „podsłuchania” ciszy pracy naukowca – chwili, w której tekst i refleksja prawnicza splatały się z codziennością, nawet tak zwyczajną jak kartka z kalendarza.
Ten z pozoru nieistotny przedmiot dodaje książce głębi i ludzkiego wymiaru – to niemal namacalny ślad codziennej pracy wybitnego uczonego, łączący tekst naukowy z chwilą życia, która wciąż przemawia po latach.
Profesor Stefan Rozmaryn (1908–1969)
Prawnik, konstytucjonalista, jeden z głównych twórców konstytucji PRL z 1952 roku, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.
Urodził się 23 października 1908 roku we Lwowie. Studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza, gdzie uzyskał tytuł magistra (1930) i doktora (1932). Przed wojną pracował jako adwokat i publikował prace z zakresu prawa publicznego i podatkowego.
W latach 1940–1941 był wykładowcą i prodziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Iwana Franki. Następnie wykładał w ZSRR. Po powrocie do Polski objął funkcje kierownicze w administracji państwowej i na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w pracach nad konstytucją PRL, był autorem podręczników i monografii z zakresu prawa państwowego.
Aktywnie uczestniczył w międzynarodowym życiu naukowym. W 1965 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Zmarł 4 czerwca 1969 roku, pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie.
Wśród książek należących do Profesora Stefana Rozmaryna znajduje się egzemplarz tomu pierwszego Le droit français (Paris 1960) pod redakcją René Davida z odręczną dedykacją: „Au professeur Stefan Rozmaryn, notre président…”. Ten gest uznania nabiera szczególnego znaczenia, gdy pamiętamy, że Rozmaryn był autorem przedmowy do polskiego wydania tej właśnie pracy (Prawo francuskie, Warszawa 1965).
Dzieła René Davida są w księgozbiorze reprezentowane wyjątkowo bogato – od klasycznych opracowań systemów prawnych po studia nad prawem angielskim.
Książki te, opatrzone pieczątką „Z Księgozbioru Prof. Stefana Rozmaryna”, są w dobrym stanie, bez notatek i podkreśleń – jakby były bardziej świadectwem relacji naukowych niż narzędziem codziennej pracy.
W zbiorze znajdują się także cenne pozycje autorstwa wybitnych polskich prawników: Alfonsa Klafkowskiego, Manfreda Lachsa, Ludwika Ehrlicha, Antoniego Peretiakowicza, Leona Petrażyckiego czy Stanisława Kutrzeby – tworząc imponujący obraz intelektualnych zainteresowań profesora i kręgu, w jakim się obracał.
Opracowanie
Opracowanie merytoryczne: Kateryna Hlodia
Z okazji Tygodnia Bibliotek postanowiliśmy uchylić rąbka tajemnicy i pokazać Wam, jacy naprawdę jesteśmy – nie tylko jako bibliotekarze, ale po prostu jako ludzie, którzy… też kochają czytać (czasem za dużo, czasem w dziwnych porach, czasem kilka książek naraz).
Zapytaliśmy siebie nawzajem o nasze czytelnicze przyzwyczajenia, aktualnie czytane tytuły, książkowe guilty pleasures i inne literackie smaczki. Efekt? Zbiór odpowiedzi, które – mamy nadzieję – pozwolą Wam poznać nas trochę lepiej.
Bo Biblioteka to nie tylko miejsce. To też ludzie. A my jesteśmy tu dla Was – i z Wami.
Dominika
Aktualnie symultanicznie czytam i polecam 3 książki:
Przed snem, ale szybko zasypiam. Zatem najczęściej tradycyjnie, na kanapie. Nigdy, przenigdy w pracy pod ladą! 
Zdecydowanie papier.
Jeśli książka ma obwolutę – używam obwoluty. Często wkładam też co popadnie – paragony, żółte karteczki, a czasem zakładki par excellence (jakby powiedział Kwinto :))
Klasyk – nie upilnowałam psa i trochę zeżarł. Mam też w domu parę książek pożyczonych dawno temu, nie pamiętam od kogo (tak, wstyd mi).
Np. Dziurdziowie Elizy Orzeszkowej – coraz bardziej aktualna.
Seria z Kapitanem Żbikiem 
W moim wieku, to chyba z doktorem Judymem…
Marta
Mistrz i Małgorzata – zawsze i wszędzie;
Sodoma. Hipokryzja i władza w Watykanie – nuda;
Tańcząc. Rozmowy o kryzysie i przemianie – polecam;
Komunikacja wszelkiego rodzaju, uwielbiam pociągi :), a w domu na kanapie.
Jest mi to bez znaczenia, kryminały słucham, a książki czytam na papierze, e-booki najrzadziej.
Resztek: biletów, paragonów, krążków z nici.
Ciągle przywożę w książkach piasek z wakacji.
Ostatnio Kwiaty w pudełku; Dziewczyna, kobieta, inna.
Wiedzmin i biblioteka 
Regisa
Maria
Aktualnie czytam:
Najczęściej czytam w komunikacji miejskiej, chyba że jestem na urlopie – wtedy to gdzie popadnie.
Do niedawna czytanie w papierze było jedyną przyswajalną przeze mnie formą poznawania treści książki, lecz od jakiegoś czasu romansuję z audiobookami – kiedy skończyły mi się podcasty do słuchania podczas sprzątania zwróciłam się w ich stronę. W tym roku odkryłam, że lekkie lektury, głównie cosy kryminały, są super do sprzątania, prac ogrodowych czy na spacerach. Po e-booki sięgam w totalnej ostateczności, czytam po to by oczy odpoczęły od ekranów.
Jako zakładki najlepiej sprawdzają mi się tekturowe metki z ubrań i pocztówki.
Kiedyś stale czytałam przy jedzeniu, więc wiele książek skończyło z plamami od kapiącej z łyżki zupy…
Ostatnio: twórczość Sally Rooney, 11% Maren Uthaug, Powiedz wszystkim, że zabiłam Marię Moniki Lubińskiej.
Książki o wampirach.
Z Kosmą z uniwersum Thornverse Anety Jadowskiej.
Maciej
Kilka na raz, cztery.
W łóżku, w kuchni, w tramwaju.
Tylko papier, nigdy inne formy.
Tekturki, ołówka.
Pożyczenie z zamiarem nieoddania.
Magdalena
Zdarza mi się czytać kilka na raz. W tej chwili:
W łóżku.
Zdecydowanie papier, chociaż czytam też e-booki. Audiobooki rzadko, skuszam się raczej na słuchowiska.
Zakładki, mam pokaźny zbiór.
Pożyczenie wypożyczonej przeze mnie książki z biblioteki komuś innemu i wiem, że do mnie nie wróci.
Lubię gdy okładki są „miłe” w dotyku (wypukły druk, ilustracja, gramatura papieru, różna grubość materiału…).
Alina
3 książki: kryminalne, kulinarne i filozoficzne.
Przed snem.
Wolę papier, od ekranu szczypią mnie oczy.
Byle czego.
Zawsze dbam o książki podczas czytania.
Dobre
Lubię obrazki w książkach.
Gandalf.
Katarzyna
Obecnie po raz drugi czytam Melodię kawy w tonacji kardamonu Natalii Gurnickiej. To książka, do której wracam z filiżanką aromatycznej kawy – nie tylko dlatego, że jej zapach natychmiast przenosi mnie do XIX-wiecznego Lwowa, ale dlatego, że przypomina, jak delikatna i zarazem burzliwa potrafi być miłość. To uczucie nie zna granic wieku, pozycji społecznej ani konwenansów – zupełnie jak prawdziwa historia zakazanej miłości między hrabią Aleksandrem Fredro a Zofią Jabłonowską, która zainspirowała autorkę. Z całego serca polecam – zwłaszcza tym, którzy wierzą, że miłość czasem wymyka się rozsądkowi… i że warto dać jej szansę. Nawet jeśli nie wszystko układa się według scenariusza świata.
Najczęściej czytam wieczorami, gdy miasto milknie, a ostatni łyk kawy stygnie w filiżance. Uwielbiam zasypiać z książką przy sercu – jakby wtedy sny były delikatniejsze, pełne historii, w których miłość walczy z przeznaczeniem. Mam swój rytuał – ciepły koc, cicha muzyka w tle i zapach kawy z przyprawą… wtedy naprawdę czuję, że książka żyje.
Papier – bez wątpienia. Kocham szelest przewracanych stron, ciężar książki w dłoni i to, że zostawia się w niej ślady: śmiech, łzy, czasem nawet ziarenko piasku z letniego popołudnia na plaży. E-booki są wygodne, audio fascynujące, ale papier – to uczucie, którego nie da się podrobić.
Najczęściej wkładam między strony zasuszone liście albo płatki kwiatów. Czasem lawendę, czasem niezapominajkę. Po latach, gdy otwieram ponownie książkę, odnajduję te drobinki przeszłości – pachnące, kruche wspomnienia o czasie i miejscu, gdzie kiedyś byłam. To jak powrót do siebie.
Pamiętam wakacje, kiedy pochłaniałam Sto lat samotności Márqueza, siedząc na łące i pilnując gęsi. I właśnie wtedy wydarzyło się coś niespodziewanego – jedna z gęsi, najwyraźniej zainteresowana fabułą równie mocno jak ja, zjadła fragment kartki. Do dziś się śmieję, że Macondo porwało nie tylko mnie, ale i ją!
Z wielką radością pracowałabym w bibliotece z Matyldą – tą niezwykłą, małą bohaterką z książki Roalda Dahla. Mimo że była tylko dzieckiem, miała w sobie ogromną mądrość, wrażliwość i miłość do książek. Myślę, że z takim małym czytelnikiem (i współpracownikiem!) codzienność w bibliotece nabierałaby zupełnie innego sensu. Dzieci widzą świat inaczej – prościej, ale też czyściej. Przypominają nam, że książki mogą nie tylko uczyć i wzruszać, ale też zmieniać świat na lepszy. A biblioteka to przecież właśnie takie miejsce: bezpieczne, ciepłe, otwarte, w którym każde dziecko – nawet takie jak Matylda – może poczuć się ważne, usłyszane i zainspirowane. Gdybyśmy wszyscy patrzyli na literaturę oczami dziecka, może byłoby w nas więcej dobra, ciekawości i odwagi do marzeń.
Tomasz
Pokuszę się o odpowiedź „z podziałem na role” 
Z książek aktualnie czytanych w wersji papierowej:
W wersji elektronicznej czytam Charles’a Dickensa – Przygody Olivera Twista (po angielsku) ;).
Na słuchawkach natomiast:
Polecam wszystko co czytam, a w szczególności obie książki o whisky i Grę o Tron (słuchowisko).
Czytam zwykle w wygodnych miejscach, za wyjątkiem wersji audio – te uwielbiam słuchać w pracy
Preferuję książkę tradycyjną – jeśli jest nowa Jednak w podróż wybieram ebook z powodu wielkości i pamięci na czym skończyłem, a do pracy audio, gdyż można słuchać jednocześnie pracując. Tym sposobem jestem w stanie czytać więcej i szybciej
Dostałem kiedyś materiałowe zakładki i są to moje ulubione. Jak to się mówi: złote, a skromne
Nic z tych rzeczy. Moją życiową maksymą (jeśli chodzi o przedmioty) jest: Jak dbasz tak masz.
Chyba nie
Z Jaskrem (Jaskierem)?? Tym z Wiedźmina
Joanna
Tramwaj oraz wygodny fotel w ogrodzie.
Zdecydowanie papier.
Mam jedną ulubioną zakładkę (sama ją kiedyś zrobiłam).
Książka jest jedną z tych rzeczy, o które zawsze dbam.
J. Chmielewska – wszystko jedno jaką weźmiesz do ręki – jest genialna.
Nie.
Poirot.
Anna
Zawsze kilka na raz:
Na ławce w parku, kiedy tylko pogoda pozwala.
Wierna tradycyjnej książce.
Jeśli nie mam przygotowanej zakładki z mojej kolekcji to używam tego co mam pod ręką.
Oderwanie okładki.
Biedne istoty – Alasdair Gray – Polecam!
Czytam lektury szkolne, których nie przeczytałam w szkole.
Elizabeth Bennet i Jane Eyre, choćby po to, by móc z nimi porozmawiać.
Książka z nr inwentarza 1 (pierwsza)
Pozycja ta, mimo iż jest wydawnictwem ciągłym, nosi pierwszy numer w inwentarzu Biblioteki Prawniczej. Trafiła do nas jako depozyt dla zamiejscowego Zaocznego Studium Prawa i Zawodowego Studium Administracyjnego UJ – w pozycji znajduje się pieczątka „Biblioteka UJ Katowice”. Na końcu zamieszczona jest kolorowa mapa Polski z ówczesnym podziałem administracyjnym. Wewnątrz mieści się szereg zestawień, tabel i wykresów.
Książka z najmniejszą czcionką w zbiorach
Książeczka znajdująca się w naszym zbiorze została zakupiona w marcu 1969 roku a pierwotnie tworzyła księgozbiór Ernesta Tilla, o czym informuje nalepiona na wyklejce karteczka. Posiada ciekawą obwolutę z materiału, która miała zabezpieczyć pozycję i tym samym zakrywa numer 1138 – prawdopodobnie znak własności i miejsca w księgozbiorze Tilla. Książka z racji swoich wymiarów (12,5×7,5x1cm) posiada jeden z mniejszych rozmiarów czcionki.
Najmniejsza książka w zbiorach
Pozycja trafiła do biblioteki w marcu 1969 roku i pochodzi z księgozbioru Profesora Romana Longchamps de Berier. Książka w języku niemieckim jest mocno zniszczona, ma pocięte strony, które uniemożliwiają korzystanie z niej.
Najstarsza książka skatalogowana
Najstarsza skatalogowana pozycja jest nieco zniszczona, posiada odbitą pieczęć „Biblioteka UJ Katowice” – czyli jest jedną z pierwszych, które utworzyły zrąb księgozbioru biblioteki. Jest to tzw. druk ulotny, który swoją cyfrową kopię posiada w ramach zbiorów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej. Jest to szczegółowa instrukcja dla uczelni i kolegiów krajowych (państwowych), urzędów miejskich (magistratów) i wszystkich pozostałych, publicznych urzędów i służb państwowych w sprawie wykorzystywania papieru stemplowego, opublikowana w Berlinie 1802 roku z rozkazu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma. Papier stemplowy (zwany również stemplem) to specjalny arkusz papieru, służący m.in. do wnoszenia pism, którego adresatem były szeroko pojęte organy administracji publicznej, wydawania decyzji, zaświadczeń, zobowiązań, nominacji, dymisji itp. (obecnie funkcję papieru stemplowego pełni opłata skarbowa). Książka jest w dobrym stanie zachowania, niemniej nosi liczne ślady użytkowania.
Pięknie tłoczona okładka
Wśród unikatowych pozycji z księgozbioru Profesora Karola Koranyiego znajduje się niezwykle rzadki egzemplarz rosyjskiego dzieła: Судебные уставы Императора Александра II с разъясненuем их по решениям кассационных департаментов Правительствующего Сената, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, opublikowane w Petersburgu w 1886 roku.
Tytuł ten – dosłownie: Ustawy sądowe cesarza Aleksandra II z objaśnieniami opartymi na orzeczeniach kasacyjnych Departamentów Senatu Rządzącego – stanowi fundamentalny dokument rosyjskiej reformy sądownictwa z XIX wieku.
Co ciekawe, w rękopiśmiennym dopisku na stronie tytułowej ktoś dopisał carowi przydomek: „царь-освободитель” – „car-wyzwoliciel” – odnosząc się do jego decyzji o zniesieniu pańszczyzny.
Już sam tytuł wiele mówi: jest to kompendium rosyjskiego prawa sądowego po reformach cara Aleksandra II.
Dodatkowym smaczkiem jest ręczna notatka na stronie przedtytułowej – trudna do całkowitego odczytania z powodu charakteru pisma i starzenia się papieru, ale zawierająca słowa, które mogą sugerować osobistą refleksję dotyczącą treści. Widoczny fragment tekstu (przybliżona interpretacja): „…Судъ не собираетъ доказательствъ, ни справокъ. Опекунъ не можетъ …” (Sąd nie zbiera dowodów ani zaświadczeń. Opiekun nie może …)
To nie tylko praktyczna notatka, ale i swoista esencja zasady procesowej z epoki – przypomnienie, że w ówczesnym rosyjskim procesie to strony były odpowiedzialne za przedstawianie dowodów.
Publikacja składa się z sześciu głównych części:
Tłumaczenie:
Całość liczy 196 stron.
Zwieńczeniem jest Приложение к статье 57 – Правила о наказаниях за нарушение постановлений о общественном хозяйстве Уральского казачьего войска dotyczące sankcji za naruszenia przepisów gospodarczych w wojskach kozackich Uralu oraz szczegółowy indeks alfabetyczny liczący 26 stron – narzędzie nieocenione dla praktyków i badaczy rosyjskiego prawa z końca XIX wieku.
Pierwszym właścicielem książki był W. Czapski, o czym świadczy oryginalna pieczęć. Losy tego tomu – od carskiej Rosji po bibliotekę wybitnego Profesora prawa – czynią z niego fascynujące świadectwo przemian ustrojowych i prawniczej refleksji przełomu wieków.
Najcieńsza książka w zbiorach
Nasza trzykartkowa nadbitka pochodzi z woluminu I „Studi in Onore Di Emilio Betti” a w naszych zbiorach znalazła się jako jedna z pozycji z księgozbioru Prof. Stefana Rozmaryna. Pozycja została zakupiona do księgozbioru w lutym 1971 roku. Autor jest profesorem Uniwersytetu w Helsinkach i być może on lub poprzedni właściciel nanieśli na papierowej okładce odręczne notatki ołówkiem i piórem.
Najgrubsza z najmniejszych – 688 stron
Książka trafiła do zbiorów bibliotecznych w marcu 1969 roku jako zakup za kwotę 50 zł. Na wyklejce na początku i na końcu książki znajduje się podpis wykonany ozdobnym odręcznym pismem „Janiszewski”. Prawdopodobnie chodzi o prezesa Zarządu Głównego Związku Adwokatów Polskich oddziału lwowskiego – Tadeusza Janiszewskiego. W bibliotece pozycja znalazła się w ramach kolekcji po profesorze Romanie Longchamps de Berier – kilka z nich jest opatrzonych tym podpisem. Okładka i skórzany grzbiet są mocno zniszczone. Wewnątrz książki znajdują się uszkodzone karty.
Najgrubsza z małych – 2781 stron
Pozycja, posiadająca imponującą liczbę stron 2781 i kilka nienumerowanych pochodzi z księgozbioru Prof. Stefana Rozmaryna.
Najgrubsza z większych formatów – 2038 stron
Pozycja została zakupiona do zbiorów w 1971 roku i liczy 2038 stron i kilka nieliczbowanych. Pozycja szyta, oprawiona w płótno.
Książka komiks i to jeszcze o prawie
Publikacja przedstawiająca w autorski sposób rozwiązywania kazusów. Twórcą komiksów i rysunku na obwolucie jest Sławomir Piekarski. W książce znajduje się 25 kazusów składających się z: komiksu ilustrującego zdarzenie; pytania głównego, pytania dodatkowego, uzupełnionej check-listy pokazującej sposób oceny sytuacji oraz rozwiązania połączonego z analizą prawną. W zaprezentowanych kazusach dwadzieścia przedstawia wymyślone historie dziejące się nad Jeziorem Powidzkim oraz pięć autentycznych historii, którymi zajmowały się polskie sądy.
Zaskakująca tematyka
Na stronie przedtytułowej znajduje się odręczna dedykacja, która częściowo została odczytana: „Wielce Szanownemu Panu Profesorowi Ks. Janowi/Januszowi? Saro……? W dowód pamięci za życzliwość i opiekę naukową nad swoimi/innymi? pracownikami nauki z uprzejmą prośbą o łaskawe przyjęcie min. Egzemplarza. Poznań, dnia 17.IV1967” i podpis.
Autor, w swojej publikacji, zwraca uwagę, że „Znachor (…) stara się wykorzystać ciemnotę swego klienta, ale z całą pewnością zrobi wszystko, żeby wiarę w zabobon pogłębić, gdyż to leży w jego interesie, w przeciwieństwie do lekarza, który pragnie oświecić swego klienta i pouczyć o przyczynie choroby, oraz udzielić wskazówek, jak w przyszłości jej unikać.” Stosunek twórcy do omawianego zagadnienia nie jest wcale pozytywny o czy dowodzi, pisząc: „Znaczniejsi znachorzy mają własną kadrę propagandową!” „Nierzadko znachor znajduje się w stanie odurzenia alkoholowego, wtedy nie tylko jego osobista higiena fizyczna, ale również psychiczna pozostawiają wiele do życzenia”. Książka prezentuje dużo więcej ciekawostek.
Faksymile Chlamtacza
W zbiorach posiadamy faksymile trzeciego wydania Prawa rzeczowego wg wykładów M. Chlamtacza opatrzone pieczęcią „Biblioteka Słuchaczów Prawa we Lwowie”. Pozycja jest wydana przez Leona Bodeka we Lwowie. Hersz Bodek, we własnej kamienicy pod numerem 3 przy ulicy Ormiańskiej, rozpoczął działalność już w 1850 roku. Był on właścicielem Księgarni i Antykwariatu ze składem papieru i materiałów piśmiennych. Notatki są opatrzone kolorowymi podkreśleniami w tekście. Natomiast Marceli Chlamtacz to polski prawnik, specjalista prawa rzymskiego i cywilnego, profesor Uniwersytetu Lwowskiego.
Najpiękniejsza okładka (subiektywnie oczywiście)
Posiadany przez bibliotekę egzemplarz pochodzi z kolekcji Prof. Karola Koranyiego, wbita wewnątrz pieczęć informuje o warszawskim adresie Profesora. Książka została wydana przez szwajcarskie wydawnictwo, które w latach późniejszych stało się podwalinami wydawnictwa Gottlieba Meyera. Egzemplarz, który dostępny jest w sieci w bibliotece Uniwersytetu w Minnesocie nie ma już okładki.
Klocek – czyli wiele w jednym
Klocków w zborach mamy bardzo wiele, ale ten jest szczególny – pochodzi z księgozbioru prof. Romana Longchampsa de Berier i obejmuje numery inwentarzowe BPR 120072-120079, które zawierają:
Jego unikatowość polega na tym, że jest opatrzony odręcznymi notatkami profesora poświęconymi procesowi powstania kodeksu zobowiązań.
Opracowanie merytoryczne: Marta Byczek
Tydzień Bibliotek dobiega końca – zapraszamy Was do obejrzenia wyjątkowej, finałowej wystawy online Kto nas kręci? Książka, bibliotekarz i biblioteka w kulturze masowej. Przedstawione dzieła – filmy, książki, obrazy – to nasze polecenia. Wybraliśmy tytuły, które nas poruszyły, zaintrygowały lub po prostu wciągnęły tak, że nie można się było od nich oderwać.
Wystawa ta jest nie tylko zestawem interesujących wyobrażeń o książce, bibliotekarzu i przestrzeni bibliotecznej, lecz również stanowi zaproszenie do dyskusji o tym, jak zmienia się obraz tego zawodu. Czy biblioteka pozostaje miejscem skupienia i ciszy, czy może przekształca się w dynamiczną przestrzeń pełną przygód i tajemnic?
Zachęcamy do oglądania, czytania i odkrywania na nowo znanych (i mniej znanych) obrazów kultury, które – tak jak biblioteka – nieustannie inspirują.
[kliknij aby powiększyć zdjęcie]
.
Opracowanie: Maria Derda
Drodzy Studenci,
aby ułatwić Wam początkowy etap studiowania przygotowaliśmy specjalnie na tę okazję mały poradnik z najważniejszymi pytaniami dotyczącymi użytkowania naszej Biblioteki. Mamy nadzieję, że taka forma zapoznania się ze sposobem działania książnicy okaże się dla Was jasna i pomocna. Szczegółowe informacje na temat obowiązujących zasad znajdziecie w Regulaminie udostępniania zbiorów.
Jeżeli macie dodatkowe pytania nie wahajcie się i zadajcie je dyżurującemu bibliotekarzowi.
Zapraszamy do Biblioteki!
Jak zapisać się do Biblioteki?
Warunkiem koniecznym do korzystania z Biblioteki jest posiadanie ważnego konta* w systemie biblioteczno-informacyjnym. Aby je założyć musisz wypełnić formularz rejestracyjny w katalogu Integro. Następnie, do 2 tygodni od rejestracji, aktywuj konto zgłaszając się osobiście w Wypożyczalni z odpowiednimi dokumentami.
Przy aktywacji konta potrzebny jest dokument tożsamości oraz:
* Konto ważne jest przez rok. Po tym czasie należy przedłużyć jego ważność.
W jakich godzinach otwarta jest Biblioteka?
W trakcie roku akademickiego Biblioteka Prawnicza jest otwarta w następujących godzinach:
| poniedziałek | 8:00-19:00 |
| wtorek | 8:00-19:00 |
| środa | 8:00-19:00 |
| czwartek | 8:00-19:00 |
| piątek | 8:00-19:00 |
| sobota | 8:00-16:00 |
| niedziela | nieczynne |
O wszystkich zmianach godzin w funkcjonowaniu Biblioteki informujemy na stronie internetowej oraz przy wejściu do Biblioteki.
Kto może wypożyczać książki?
Prawo do wypożyczania zbiorów z Biblioteki Prawniczej mają:
Pozostałe osoby zainteresowane zbiorami Biblioteki mogą z nich skorzystać na miejscu, w Czytelni, po uprzedniej rejestracji, jako gość, w systemie biblioteczno-informacyjnym.
Jak wypożyczyć książkę?
Zwróć uwagę na przeznaczenie poszczególnych egzemplarzy: Dokumenty przeznaczone do wypożyczenia / Dokumenty przeznaczone do udostępnienia na miejscu.
Więcej informacji na temat korzystania z katalogu Integro znajdziesz w Przewodniku.
Ile książek mogę wypożyczyć i na jak długo?
Limity i okresy wypożyczeń w Bibliotece Prawniczej:
* Książki, które znajdują się w Bibliotece w jednym egzemplarzu wypożyczane są na okres 2 tygodni.
Czy mogę wypożyczyć książkę z Czytelni?
W uzasadnionych wypadkach książki z Czytelni, przeznaczone do korzystania na miejscu, mogą zostać udostępnione tylko krótkoterminowo (na noc lub na weekend).
Udostępnianie nocne
Udostępnienie takie następować będzie po godzinie 18:00 w dni robocze i po godz. 15:00 w soboty. W dniach, gdy Biblioteka pracuje krócej (okresy okołoświąteczne, lipiec, wrzesień), książki można zabrać 1 godzinę przed jej zamknięciem.
Książki muszą zostać zwrócone do Czytelni nie później niż o godzinie 11:00 następnego dnia roboczego. Niedotrzymanie tego terminu skutkować będzie nałożeniem 10 zł kary za wolumin za każdy przetrzymany dzień.
Będzie można wypożyczyć nie więcej niż 3 egzemplarze. Nie udostępnia się w ten sposób pozycji wydanych przed 1950 rokiem, a także niesamoistnych wydawniczo (np. prace doktorskie). Nie udostępniamy również czasopism.
Udostępnianie weekendowe
Jeżeli ktoś chce zabrać książki na weekend, musi to zrobić w sobotę po godzinie 15:00. Zabranie książek w piątek skutkować będzie naliczeniem kary w sobotę po godz. 11:00. Zwrot musi nastąpić do godz. 11:00 pierwszego dnia roboczego po przerwie.
Gdzie zwrócić wypożyczone książki?
Książki zwracać można w wypożyczalni w godzinach pracy Biblioteki.
Przy wejściu do budynku Wydziału WPiA znaduje się trezor (wrzutnia) umożliwiający bezkontaktowy zwrot książek przez całą dobę. Trezor opróżniany jest raz dziennie w dni robocze w godzinach porannych. Wrzucenie książek po godzinie 7:00 skutkuje zwrotem w systemie w kolejnym dniu roboczym.
Jak korzystać z czasopism?
Z czasopism można korzystać wyłącznie na miejscu, w Czytelni. Czasopism nie wypożyczamy. Wszystkie dostępne tytuły znajdują się w katalogu Integro.
Jak połączyć się z Wi-Fi?
Każdy student Uniwersytetu Śląskiego ma możliwość aktywowania SKUŚ – Studenckiego Konta Uniwersytetu Śląskiego.
Konto to daje możliwość korzystania z uniwersyteckich usług sieciowych, takich jak:
Dostęp do sieci bezprzewodowej uzyskuje się, wykonując odpowiednią konfigurację sieci w urządzeniu mobilnym:
SKUŚ posiadają wszyscy studenci Uniwersytetu Śląskiego, zarejestrowani w systemie USOS. W chwili uruchomienia konto jest nieaktywne, do jego używania wymagana jest aktywacja. Aktywacja konta jest wykonywana przez sieć.
Więcej informacji na temat SKUŚ możesz znaleźć na stronie Uczelnianej Sieci Komputerowej USNET.
Jak skorzystać z baz elektronicznych/LEXa/Legalisa?
Korzystanie ze zdalnego dostępu nie będzie możliwe w sytuacji, gdy konto jest zablokowane lub nie została rozliczona opłata za nieterminowy zwrot! Po zwrocie książek lub przedłużeniu terminu zwrotu oraz uregulowaniu należności konto zostanie odblokowane.
